Το ταξίδι μας: Το Αρχαίο Θέατρο Γιτάνων

Σχετικά Θέατρα

Το Αρχαίο Θέατρο των Γιτάνων βρίσκεται στο Δήμο Φιλιατών, στο νομό Θεσπρωτίας. Κτίστηκε στα μέσα του 3ου αιώνα π.Χ., επι βασιλείας Πύρρου, σε μια εποχή  έντονης οικοδομικής δραστηριότητας στην Ήπειρο. Το θέατρο είναι κτισμένο στο κατώτερο επίπεδο του οικισμού, έξω από τα τείχη. Προστατεύεται από προτείχισμα και από τον ποταμό Καλαμά που τον περιβάλλει.

Η πρώτη γνωριμία το Αρχαίου Θεάτρου με το ΔΙΑΖΩΜΑ έγινε το Σεπτέμβρη του 2009, με την επίσκεψη του προέδρου του Διαζώματος στη Θεσπρωτία. Η περιοδεία περιλάμβανε συνάντηση με τον  τ.  Νομάρχη κο Βασίλη Γιόγιακα και επίσκεψη στο αρχαίο θέατρο. Η τ. Έφορος Αρχαιοτήτων κα Κατερίνα Κάντα – Κίτσιου και οι αρχαιολόγοι κ.κ. Καλλιόπη Πρέκα και Βασιλική Λάμπρου υποδέχθηκαν τον κο Μπένο και τον ενημέρωσαν για το έργο τους. Στη συνέχεια ακολούθησε συνέντευξη τύπου (βλ. εδώ). Το «ΔΙΑΖΩΜΑ» αμέσως μετά άνοιξε ειδικό τραπεζικό λογαριασμό για το θέατρο.

Το Μάιο του 2012, με την ενθάρρυνση του Διαζώματος, υπεγράφη Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και της Περιφέρειας Ηπείρου (Περιφερική ενότητα Θεσπρωτίας) για την τεκμηρίωση και προστασία του αρχαίου θεάτρου Γιτάνων.

Με χρήματα από τον «κουμπαρά» του μνημείου το ΔΙΑΖΩΜΑ ανέθεσε τον Ιανουάριο του 2013  σύμβαση για το έργο «Διερεύνηση δυνατοτήτων του 3D Laser Scanner στην τεκμηρίωση μνημείων: Εκπόνηση τρισδιάστατου ψηφιακού μοντέλου του αρχαίου θεάτρου στα Γίτανα» στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Ξάνθης». Στους στόχους του έργου ήταν η πραγματοποίηση των απαραίτητων εργασιών τεκμηρίωσης και η λήψη προκαταρκτικών μέτρων προστασίας για τη συναγωγή δεδομένων για την μελέτη αποκατάστασης του θεάτρου. (βλ. εδώ). Δείτε σχετικό βίντεο, εδώ.

Το ΔΙΑΖΩΜΑ συμβάλλει ποικιλοτρόπως στην «κοινωνικοποίηση» του μνημείου. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε το ταξίδι εξοικείωσης που διοργάνωσε το καλοκαίρι του 2018 στην Ήπειρο με μέλη του δικτύου των Ελλήνων εργαζομένων στις Βρυξέλλες «ΑΡΓΩ» και του Πολιτιστικού Σωματείου στις Βρυξέλλες «Ελληνικός Κύκλος». Στόχος της επίσκεψης ήταν η σε βάθος κατανόηση της «Πολιτιστικής Διαδρομής των Αρχαίων Θεάτρων της Ηπείρου», βασικός πόλος της οποίας είναι το θέατρο, και η διερεύνηση τρόπων συμμετοχής τους στην οικοδόμηση του αναπτυξιακού αυτού προγράμματος. Στη διάρκεια του ταξιδιού οι επισκέπτες περιηγήθηκαν στο Αρχαίο Θέατρο Γιτάνων και στον αρχαιολογικό χώρο και συζήτησαν με το επιστημονικό προσωπικό που έχει αναλάβει την αποκατάστασή του (βλ. εδώ).

Πολύ ξεχωριστό γεγονός υπήρξε η εναρκτήρια εκδήλωση  που διοργάνωσε η Περιφέρεια Ηπείρου με τη συμβολή του Διαζώματος, για την «Πολιτιστική Διαδρομή των Αρχαίων Θεάτρων της Ηπείρου». Το εναρκτήριο γεγονός (launch event) έλαβε χώρα το Νοέμβρη του 2018, κατά τη διάρκεια του οποίου οι πολίτες, η τοπική κοινωνία και η εγχώρια και διεθνής τουριστική αγορά (tour operators, bloggers και δημοσιογράφοι) κλήθηκαν να γνωρίσουν την Πολιτιστική Διαδρομή. Στο πλαίσιο των τριήμερης διάρκειας δράσεων και δρώμενων οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν το μαγευτικό Αρχαιολογικό Χώρο των Γιτάνων και το Αρχαίο Θέατρο. Μπορείτε να διαβάσετε, εδώ.

Για την ανάδειξη της  Πολιτιστικής Διαδρομής της Ηπείρου, των αρχαίων θεάτρων της, των αξιοθέατων αλλά και την προώθηση των επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται στο Σύμφωνο Ποιότητας της Διαδρομής, το ΔΙΑΖΩΜΑ έχει αναθέσει τη δημιουργία του ιστότοπου του Προγράμματος. Ο ιστότοπος της Πολιτιστικής Διαδρομής της Ηπείρου υλοποιείται από την Εταιρεία CLIO MUSE  και αποτελεί προσφορά του Σωματείου «ΔΙΑΖΩΜΑ», με την ευγενική χορηγία της «ΝΕΑ ΟΔΟΣ Α.Ε», στην ΉΠΕΙΡΟΣ Α.Ε., που είναι ο φορέας λειτουργίας (D.M.M.O.) του έργου. Ο ιστότοπος περιέχει πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό για το Αρχαίο Θέατρο Γιτάνων, που μπορείτε να δείτε, εδώ.

Επίσης,  στο πλαίσιο της συνεργασίας του Διαζώματος με την Περιφέρεια Ηπείρου το Σεπτέμβρη του 2018 το ΔΙΑΖΩΜΑ προχώρησε στην ανάθεση σύμβασης για το έργο «Παραγωγή μέσω του προγράμματος MIND THE MAP ειδικού χάρτη για τυφλούς για τους αρχαιολογικούς χώρους : α. Γιτάνων, β. Κασσώπης, γ. Νικόπολης, δ. Αμβρακίας». Την υλοποίηση ανέλαβε η  Εταιρεία «ΔΑΛΚΑΦΟΥΚΗ ΟΙΚΟΣ Ε.Π.Ε.» και η χρηματοδότηση έγινε από το Ίδρυμα Παύλου & Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου, που είναι εταιρικό μέλος του Διαζώματος. Ο απτικός αυτός χάρτης παρέχει στα άτομα με μερική ή ολική τύφλωση, πληροφορίες για θέατρο και τον αρχαιολογικό χώρο, μέσω της απτικής αίσθησης, χρησιμοποιώντας διαφορετικές γραμμές, σύμβολα και υφές, σχήματα, σύμβολα προσανατολισμού και πληροφορίες κειμένου που έχουν συνταχθεί με σύστημα γραφής Braille, προκειμένου να βελτιώσει την ποιότητα της επίσκεψής τους στο αρχαίο θέατρο (βλ. εδώ).

Σήμερα είναι σε εξέλιξη η υλοποίηση του έργου «Βασικές Υποδομές και Εργασίες Αποκατάστασης και ανάδειξης Αρχαίου Θεάτρου Γιτάνων (Α΄ Φάση)», με χρηματοδότηση, ύψους 1.200.000,00€ από το Π.Ε.Π. Ηπείρου 2014 – 2020 – Πρόγραμμα «Πολιτιστική Διαδρομή στα αρχαία θέατρα της Ηπείρου». Επίσης, τον Ιανουάριο του 2020  εγκρίθηκε από το ΚΑΣ και η μελέτη αρχιτεκτονικής αποτύπωσης-τεκμηρίωσης και αποκατάστασης των ακραίων κερκίδων και των αναλημμάτων του αρχαίου θεάτρου που αφορά τη Β’ φάση εργασιών, ενώ τέλος δρομολογείται η αύξηση του προϋπολογισμού του έργου για τις εργασίες της Β΄ φάσης.

 

Μπορείτε να διαβάσετε στη συνέχεια αναλυτικά την πρόοδο εργασιών στο θέατρο από την ίδρυση του Διαζώματος έως σήμερα:

• Το Σεπτέμβριο του 2009, ο πρόεδρος του Διαζώματος, κ. Σταύρος Μπένος πραγματοποίησε επίσκεψη εργασίας στο Αρχαίο Θέατρο Γιτάνων, όπου συναντήθηκε και με τοπικούς φορείς. (βλ.εδώ)
• Το «ΔΙΑΖΩΜΑ» έχει ανοίξει «κουμπαρά» (ηλεκτρονικό τραπεζικό λογαριασμό) για το αρχαίο θέατρο των Γιτάνων. (βλ. εδώ)
• Το Μάιο του 2012 με την ενθάρρυνση του Διαζώματος, υπεγράφη προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και της Περιφέρειας Ηπείρου  (Περιφερική ενότητα Θεσπρωτίας) για την τεκμηρίωση και προστασία του αρχαίου θεάτρου Γιτάνων Θεσπρωτίας.
• Τη χρηματοδότηση, ύψους 100.000,00 ευρώ, διέθεσε η Περιφέρεια Ηπείρου. Το αντικείμενο του προγράμματος ήταν η πραγματοποίηση των απαραίτητων εργασιών τεκμηρίωσης και η λήψη άμεσων προκαταρκτικών μέτρων προστασίας στο αρχαίο θέατρο, εργασίες οι οποίες θα συμβάλλουν στη συναγωγή των απαιτούμενων αρχαιολογικών δεδομένων που θα επιτρέψουν μελλοντικά την εκπόνηση της μελέτης αποκατάστασης του μνημείου (λινκ).
• Το «Διάζωμα» με χρήματα από τον «κουμπαρά» του μνημείου ανέθεσε την Παρασκευή 11 Ιανουαρίου του 2013 τη σύμβαση για το έργο «Διερεύνηση δυνατοτήτων του 3D Laser Scanner στην τεκμηρίωση μνημείων: Εκπόνηση τρισδιάστατου ψηφιακού μοντέλου του αρχαίου θεάτρου στα Γίτανα» στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Ξάνθης.
• Το Φεβρουάριο του 2013 υπεγράφη η τροποποίηση της Προγραμματικής Σύμβασης και η αύξηση του αρχικού προϋπολογισμού της κατά 30.000,00 €, προκειμένου να ενταχθούν στο πρόγραμμα χρηματοδότησης και οι αναθέσεις των απαιτούμενων μελετών αποκατάστασης. Το αντικείμενο περιλαμβάνει τις εξής ενότητες:
  • Λήψη προσωρινών μέτρων αντιστήριξης του δυτικού τείχους της οχύρωσης υπέρ το θέατρο.
  • Αποψίλωση.
  • Έλεγχο και συμπλήρωση υπάρχουσας τοπογραφικής και αρχιτεκτονικής αποτύπωσης.
  • Συγκέντρωση – ταξινόμηση και τεκμηρίωση των διάσπαρτων αρχιτεκτονικών μελών.
  • Ανασκαφική έρευνα.
  • Σχεδιαστική αποτύπωση.
  • Φωτογραφική τεκμηρίωση.
  • Εργασίες συντήρησης – προστασίας.
  • Λήψη έκτυπων επιγραφών.
  • Εργοταξιακή – τεχνική υποδομή.
  • Γεωτεχνική μελέτη.
  • Χημικές – ορυκτολογικές αναλύσεις.
  • Αρχιτεκτονική μελέτη.
  • Στατική μελέτη. (λίνκ)
• Ολοκληρώθηκε η ανάθεση από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων των ακόλουθων μελετών:
  • αρχιτεκτονική αποτύπωση και τεκμηρίωση του σκηνικού οικοδομήματος, της ορχήστρας και των κεντρικών κερκίδων του αρχαίου θεάτρου Γιτάνων στην κα Ειρήνη Δουδούμη, αρχιτέκτονα – μηχανικό,
  • μελέτη στερέωσης, αποκατάστασης και ανάδειξης του σκηνικού οικοδομήματος, της ορχήστρας και των κεντρικών κερκίδων του αρχαίου θεάτρου των Γιτάνων, στον κ. Κωνσταντίνο Ζάμπα, πολιτικό – μηχανικό,
  • γεωφυσική – τεχνικογεωλογική έρευνα του αρχαίου θεάτρου Γιτάνων στο Ινστιτούτο Γεωλογικών & Μεταλλευτικών Ερευνών & Μελετών (Ι.Γ.Μ.Ε.Μ.),
  • στατική μελέτη του αρχαίου θεάτρου Γιτάνων Θεσπρωτίας στον κ. Γεράσιμο Θωμά, πολιτικό – μηχανικό,
  • ερευνητική μελέτη ανασύνθεσης του σκηνικού οικοδομήματος του αρχαίου θεάτρου Γιτάνων στον κ. Ευστράτιο Παυλίδη, αρχιτέκτονα –μηχανικό,
• Τον Οκτώβρη του 2014 οι παραπάνω μελέτες εγκρίθηκαν από το Κ.Α.Σ.
• Το Σεπτέμβρη του 2018 ανατέθηκε από το «ΔΙΑΖΩΜΑ» η σύμβαση του έργου «Παραγωγή μέσω του προγράμματος MIND THE MAP ειδικού χάρτη για τυφλούς για τους αρχαιολογικούς χώρους : α. Γιτάνων, β. Κασσώπης, γ. Νικόπολης, δ. Αμβρακίας» στην  Εταιρεία «ΔΑΛΚΑΦΟΥΚΗ ΟΙΚΟΣ Ε.Π.Ε.» με χρηματοδότηση από το Ίδρυμα Παύλου & Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου.
• Είναι σε εξέλιξη η υλοποίηση του έργου «Βασικές Υποδομές και Εργασίες Αποκατάστασης και ανάδειξης Αρχαίου Θεάτρου Γιτάνων (Α΄ Φάση)»,με χρηματοδότηση, ύψους 1.200.000,00€ από το Π.Ε.Π. Ηπείρου 2014 – 2020 – Πρόγραμμα «Πολιτιστική Διαδρομή στα αρχαία θέατρα της Ηπείρου».(ΣΤΙΓΜΑ)
• Υπεβλήθη στο ΚΑΣ νέα μελέτη για τη Β΄ φάση των εργασιών αποκατάστασης: η μελέτη αρχιτεκτονικής αποτύπωσης-τεκμηρίωσης και αποκατάστασης των ακραίων κερκίδων και των αναλημμάτων του αρχαίου θεάτρου. Τον Ιανουάριο του 2020 η παραπάνω μελέτη εγκρίθηκε από το ΚΑΣ. (ΣΤΙΓΜΑ)
• Δρομολογείται η αύξηση του προϋπολογισμού του έργου για τις εργασίες της Β΄ φάσης. (ΕΠΟΜΕΝΟ ΒΗΜΑ)

Μπορείτε να δείτε την πλήρη ταυτότητα του Αρχαίου Θεάτρου Αχαρνών στην ιστοσελίδα του Διαζώματος, εδώ.

Δείτε ακόμη, σχετικό φωτογραφικό υλικό: