Ομιλία – εκδήλωση με θέμα “Προστατεύοντας την Πολιτιστική Κληρονομιά από τις επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής”
Μέλισμα. Οι Εκπαιδευτικές & Κοινωνικές Δράσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για τη Βόρεια Εύβοια
Επίσκεψη στην «ΕΒΡΟΦΑΡΜΑ» του Έβρου
Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης και οι κροκοσυλλέκτριες της Θήρας
Το Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας θαμμένο – Όταν πάνω του βρίσκονταν μία λεωφόρος, πολυκατοικίες και κτήρια γραφείων
Στην Ερέτρια, στις 22 Ιουνίου 2014 πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ με τα Εταιρικά του Μέλη.
Στην αρχή της συνεδρίασης ο πρόεδρος του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ κ. Σταύρος Μπένος καλωσόρισε όλους τους καλεσμένους που παρευρίσκοντο στην συνάντηση. Στη συνέχεια τιμητικά έδωσε το λόγο στον κ. Robert Arndt, τον επιστημονικό γραμματέα της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Ελλάδα που, για δεκαετίες ανασκάπτει στον αρχαιολογικό χώρο της Ερέτριας, να ανοίξει τις εργασίες της συνάντησης και να παρουσιάσει το έργο και το όραμά της.
Ξεκινώντας την εισήγησή του ο κ. Arndt δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στις προηγούμενες ανασκαφικές προσπάθειες για την ανακάλυψη της αρχαίας Ερέτριας:
Ακολούθως, ο κ. Arndt επικέντρωσε την ομιλία του σε ορισμένα χαρακτηριστικά μνημεία, τα οποία χωρίζουν την ιστορία της αρχαίας Ερέτριας σε τρεις χρονικές περιόδους:
Τα πρώτα ίχνη κατοίκησης της πόλης ανάγονται στη γεωμετρική εποχή με την ανακάλυψη τάφων διασκορπισμένων κατά μικρές συστοιχίες. Παράλληλα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ιδιωτική αρχιτεκτονική κατά τους κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους. Πολλές είναι οι οικίες που έχουν ανασκαφεί με λαμπρό παράδειγμα την περίφημη Οικία με τα Μωσαϊκά, η οποία κατασκευάστηκε περί το 370 π.χ. και καταστράφηκε έναν αιώνα αργότερα από πυρκαγιά.
Οι πρόσφατες ανακαλύψεις της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής αποκάλυψαν τη σπουδαιότητα της ρωμαϊκής Ερέτριας και έφεραν στο φως το Σεβαστείο, ένα κτίσμα που δέσποζε στο κέντρο της πόλης και ήταν αφιερωμένο στην αυτοκρατορική λατρεία. Επίσης, δίπλα από το Σεβαστείο αποκαλύφθηκε ένα πλήρες συγκρότημα ρωμαϊκών λουτρών.
Σύμφωνα με το κ. Arndt η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί κοινό αγαθό και για το λόγο αυτό η δημοσιοποίηση και δημοσίευση των ερευνών της Σχολής αποτελεί προτεραιότητα και προς την επιστημονική κοινότητα μέσω της σειράς ΕΡΕΤΡΙΑ που απαριθμεί ήδη 22 μονογραφίες, αλλά και στο ευρύ κοινό με την έκδοση αρχαιολογικών οδηγών και βιβλίων. Ένας άλλος τρόπος προσέγγισης του κοινού είναι η ενίσχυση των τοπικών μουσείων. Χάρη στις δωρεές που έλαβε η Ελβετική Σχολή από ιδιώτες κατάφερε να χρηματοδοτήσει την επέκταση του Μουσείου της Ερέτριας. Με άλλες χρηματοδοτήσεις από το Ομοσπονδιακό Γραφείο της Ελβετίας βελτίωσε τις συνθήκες αποθήκευσης των κινητών ευρημάτων, δημιούργησε μια ψηφιακή βάση δεδομένων με όλα τα αντικείμενα του μουσείου, ανανέωσε τον εκθεσιακό χώρο και τα επεξηγηματικά κείμενα προς όφελος των επισκεπτών.
Πρωταρχικός στόχος της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής για τα επόμενα χρόνια είναι η αναζήτηση της θέσης του Ιερού της Αμαρυσίας Αρτέμιδος, το οποίο στις αρχαίες πηγές αναφέρεται ως το σημαντικότερο υπαίθριο ιερό της Ερέτριας. Οι δοκιμαστικές τομές και οι επιφανειακές έρευνες των τελευταίων χρόνων επιβεβαίωσαν την αρχαιολογική σπουδαιότητα της θέσης.
Παράλληλα το 2013 η Σχολή ξεκίνησε την έρευνα των ήδη ανασκαμμένων τμημάτων του Γυμνασίου και των ρωμαϊκών λουτρών.
Ολοκληρώνοντας την εισήγησή του ο κ. Arndt μίλησε για την ανάγκη δημιουργίας ενός αρχαιολογικού πάρκου, όπου θα περιλαμβάνονται η Οικία με τα Μωσαϊκά, το Σεβαστείο, τα ρωμαϊκά λουτρά. Η δημιουργία ενός τέτοιου χώρου θα μπορούσε να ενισχύσει τον τουρισμό και την οικονομία της περιοχής, με την προστασία όμως και την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς να αποτελούν τον πρωταρχικό στόχο.
Στο σημείο αυτό ο κ. Μπένος αφού ευχαρίστησε τον κ. Arndt ενημέρωσε τους παρευρισκόμενους για τη δυναμική σχέση που έχει αναπτύξει το ΔΙΑΖΩΜΑ με τις ξένες αρχαιολογικές σχολές, ιδιαίτερα με τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή με την οποία έχει υπογραφεί πρωτόκολλο επιστημονικής συνεργασίας, το οποίο έχει ήδη αποδώσει καρπούς, αφού ολοκληρώθηκαν δυο σπουδαίες μελέτες για τα αρχαία θέατρα των Δελφών και της Δήλου. Απευθυνόμενος δε στον κ. Arndt ο κ. Μπένος τόνισε πως φιλοδοξία του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ είναι, ο αρχαιολογικός χώρος της Ερέτριας να ενταχθεί σε μια πολιτιστική διαδρομή που βεβαίως δε θ’ αφορά μόνο στο θέατρο, αλλά στη συνολική ανάδειξη του χώρου.
Ακολούθως ο κ. Μπένος έδωσε το λόγο στους κ.κ. Ανδρέα Ζαμπέτα και Βασίλη Παπαρούτα, μέλη του πολιτιστικού συλλόγου της Ερέτριας ΜΕΔΟΥΣΑ.
Ο κ. Ζαμπέτας αφού καλωσόρισε και εκείνος τους παρευρισκόμενους αναφέρθηκε σε μια από στις πρώτες δράσεις του συλλόγου ΜΕΔΟΥΣΑ που ήταν ο καθαρισμός του αρχαίου θεάτρου. Η προσπάθεια αυτή απέδωσε πολύ καλά αποτελέσματα και ο σύλλογος είχε δίπλα του το δήμο, την περιφέρεια, τους πολίτες και τις εταιρείες, γεγονός που του επέτρεψε να βρει τρόπους χρηματοδότησης για να εξελιχθεί αυτό πρόγραμμα. Ο κ. Ζαμπέτας ολοκλήρωσε την ομιλία του καταθέτοντας μια πρόταση: Οι εταιρείες να κάνουν κοινωνούς τους εργαζομένους τους, για να νιώθουν και αυτοί χρήσιμοι και υπερήφανοι που συμμετέχουν σε μια τόσο σημαντική δράση.
Ο κ. Παπαρούτας μίλησε για το Σύλλογο Ενεργών Πολιτών «Μέδουσα», ο οποίος λειτουργεί σαν ένας συνδετικός κρίκος σ’ αυτή την τεράστια προσπάθεια για τη συντήρηση και την ανάδειξη του αρχαίου θεάτρου της Ερέτριας, προσπάθεια που ανέλαβε το «Διάζωμα» μαζί με τους αρχαιολογικούς φορείς και την τοπική αυτοδιοίκηση. Ο κ. Παπαρούτας περιέγραψε το ιστορικό των συναντήσεων, των δράσεων, το άνοιγμα του «κουμπαρά», πρωτοβουλίες στοχευμένες στην ανάδειξη του αρχαίου θεάτρου και ολοκλήρωσε την ομιλία του με την ευχή το αρχαίο θέατρο της Ερέτριας να επανέλθει στη θέση που του ανήκει και να γνωρίσει την επισκεψιμότητα που του αρμόζει.
Στο σημείο αυτό ο κ. Μπένος παρουσίασε τον απερχόμενο δήμαρχο της Ερέτριας κ. Βασίλη Βελέντζα και τον Αντιπεριφερειάρχη κ. Θανάση Μπουραντά, οι οποίοι με αμέριστη στήριξη βοήθησαν να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες για τη μελέτη αποκατάστασης του μνημείου, πραγματώνοντας τη βασική επιδίωξη του «Διαζώματος», για απόλυτη συνέργεια των τοπικών θεσμών, των πολιτών, των εθελοντών, των επίσημων δομών του κράτους και σήμερα της επιχειρηματικής κοινότητας.
Κατόπιν ο κ. Μπένος έδωσε το λόγο στο μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ κ. Κων/νο Μπολέτη.
Στη ομιλία του ο κ. Μπολέτης τόνισε την πολυδιάστατη, πλήρη μηνυμάτων και συμβολισμών προσφορά και διάθεση ιδιωτικών πόρων προς όφελος των αρχαίων θεάτρων.
Επεσήμανε επίσης ότι κάθε βοήθεια για τη διατήρηση των αρχαίων μας θεάτρων, πολύ δε περισσότερο για την αποκατάστασή τους, συνιστά σημασιολογική δικαίωση της έννοιας «χορηγία».
Κατόπιν ο κ. Μπολέτης έκανε μία εκτεταμένη παρουσίαση του θεσμού της χορηγίας στην αρχαία Ελλάδα και ειδικά στην Αθηναϊκή Δημοκρατία, εκεί όπου οι οικονομικοί κανόνες είχαν βαθύτατο ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα και η πρόοδος δεν σήμαινε επίτευξη προσωπικών στόχων, αλλά συνολική αναβάθμιση της ζωής της κοινωνίας και της οικονομίας. Η ανάπτυξη προϋπέθετε τη δραστηριοποίηση κάθε ατόμου μέσα στην κοινωνία, την αποφυγή της απόλυτης φτώχιας και του υπέρμετρου πλούτου και φυσικά την επένδυση του πλεονάσματος σε αγαθά κύρους.
Ο κ. Μπολέτης ανέφερε πως η χορηγία είχε αρχικά άμεση σχέση με την οικονομική υποστήριξη των τεχνών και μάλιστα του θεάτρου. Ετυμολογικά ο χορηγός είναι ο προεξάρχων του χορού, το πρόσωπο που διευθύνει το χορό στο Αρχαίο Θέατρο ενώ ο όρος «χορηγία» αναφέρεται ακριβώς σ’ αυτή τη δράση.
Οι θεατρικοί αγώνες των μεγάλων Διονυσίων στο Διονυσιακό Θέατρο κάτω από την Ακρόπολη, ήταν μάλλον το πρώτο πεδίο για την εφαρμογή ενός πρώτου συστήματος κεντρικής διαχείρισης για την οργάνωση και χρηματοδότηση της πολιτιστικής παράδοσης της πόλης, μέσω μιας μορφής τιμητικής υποχρέωσης των πολιτών προς αυτήν και ήταν επίσης το πρώτο πεδίο χορηγίας που περιελάμβανε εκδηλώσεις διαγωνιστικού χαρακτήρα.
Ο χορηγός όφειλε ν’ αναλάβει ως έκτακτη φορολογία τις δοκιμές υπό το χοροδιδάσκαλο, τις δαπάνες της παρουσίασης, δηλαδή τη σκευή, τα προσωπεία, τα κουστούμια, τα υποδήματα της παράστασης και την όψη, τη σκηνογραφία και τους θεατρικούς μηχανισμούς.
Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους υπήρχε μια προσπάθεια αναβίωσης του θεσμού της χορηγίας που τεκμηριώνεται και από την επανεμφάνιση των χορηγικών μνημείων.
Κατά τη διάρκεια της βυζαντινής περιόδου, το τμήμα για την παραγγελία ενός έργου τέχνης το αναλάμβαναν από κοινού οι κάτοικοι μιας ολόκληρης πόλης ή κάποιο μέλος της υψηλής κοινωνίας. Οι πιο συνήθεις όμως ήταν οι χορηγίες του αυτοκράτορα ή μελών της οικογένειας του που, τις περισσότερες φορές, σχετίζονταν με την οικοδόμηση ή ανακαίνιση εκκλησιαστικών καθιδρυμάτων.
Στη νεότερη Ελλάδα έχουμε το θεσμό της χορηγίας να γνωρίζει επίσης ανάπτυξη. Οι μετανάστες πρώτης γενιάς που είχαν εγκατασταθεί σε χώρες που περιβάλλουν τη Μεσόγειο, εκδήλωναν εμπράκτως το ενδιαφέρον για την ανέγερση εκκλησιών, θεσμοθέτηση υποτροφιών, χρηματοδότηση εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο κ. Μπολέτης επεσήμανε ότι οι δράσεις και οι θέσεις που θα παρουσιαστούν σε αυτή τη συνάντηση, ειδωμένες ως ένα υλοποιημένο σύνολο επιλογών, συνθέτουν για τη χώρα μας μια πρωτοπόρο κοινωνικοπολιτική επιχειρηματική και επιστημονική σύγκληση.
Στη συνέχεια ο κ. Μπένος ανέγνωσε την επιστολή του προέδρου της Τράπεζας Αττικής κ. Ιωάννη Γαμβρίλη.
Στην επιστολή του ο κ. Γαμβρίλης αναφέρει πως η τράπεζα Αττικής είναι παρούσα, προκειμένου ν’ αναπτυχθεί περαιτέρω ο θεσμός τής χορηγίας στη χώρα μας αλλά και ο θεσμός των εταιρικών μελών. Ένας θεσμός που σκοπό έχει να προβάλλει την εταιρική κοινωνική ευθύνη αλλά και να κινητοποιήσει την επιχειρηματική κοινότητα της χώρας σε πρωτοβουλίες και δραστηριότητες κοινωνικής προσφοράς. Ο πρόεδρος της τράπεζας Αττικής έκανε λόγο και για τις δράσεις του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ που κατάφερε να περάσει σε μεγάλο βαθμό την αντίληψη ότι τ’ αρχαία μνημεία και κυρίως τ’ αρχαία θέατρα δεν πρέπει ν’ αντιμετωπίζονται ως μουσειακά απομεινάρια και άψυχα ερείπια, αλλά ως ζωντανοί οργανισμοί που μπορούν να μεταδώσουν γνώση και σοφία, υψηλή αισθητική και αρμονία.
Η Attica Bank ήταν ο πρώτος χορηγός του «Διαζώματος» κι έχει ενισχύσει με χορηγίες πολλά αναπτυξιακά του προγράμματα. Aυτή η συνεργασία της Attica Bank με το «Διάζωμα» έχει συμβάλει στη διάσωση δυο κορυφαίων μνημείων, των αρχαίων θεάτρων του Ορχομενού Αρκαδίας και του Ορχομενού Βοιωτίας.
Ο κ. Γαμβιλης δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει μια ακόμη σημαντική διάσταση της δραστηριότητας του «Διαζώματος», ότι δηλαδή οι πρωτοβουλίες που αφορούν σε αρχαία θέατρα, κυρίως στην Περιφέρεια, καταφέρνουν να κινητοποιήσουν την τοπική αυτοδιοίκηση αλλά κι ένα σημαντικό ανθρώπινο, επιστημονικό και καλλιτεχνικό δυναμικό στον υψηλό στόχο της διάσωσης και της ανάδειξης των μνημείων του πολιτισμού μας.
Σύμφωνα με τον κ. Γαμβρίλη τέτοιου είδους δραστηριότητες μπορούν ν’ αποτελέσουν την κινητήριο δύναμη, για ν’ ανακάμψει η οικονομία και να επιστρέψει η χώρα μας σε μια νέα περίοδο κοινωνικής συνοχής και ευημερίας.
Ακολούθως, ο κ. Μπένος έδωσε το λόγο στα στελέχη της Τράπεζας Αττικής κ.κ. Θεοδώρα Κατσιφή και Χρήστο Κιουρτσή.
Η κα Κατσιφή υποστήριξε πως η πολιτιστική μας κληρονομιά, «είναι το πολιτισμικό μας DNA. Είναι η ταυτότητά μας, η αφετηρία μας για κάθε πρόοδο, είναι η αναφορά μας. Είναι μια δικλείδα ασφαλείας, ώστε να μπορούμε να επαναπροσδιορίζουμε τον εαυτό μας, όποτε αυτό μας είναι αναγκαίο».
Κατόπιν η κα Κατσιφή παρουσίασε την Κάρτα Πολιτισμού, ένα μέσο προβολής και ανάδειξης τόσο του πολιτισμικού μας θησαυρού, όσο και του κοινωνικού προσώπου της Attica Bank.
Είναι μια κάρτα, η οποία θα δίνει τη δυνατότητα δωρεάν πρόσβασης στον κάτοχό της σε επιλεγμένα κρατικά μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους. Με την προώθηση της Κάρτας Πολιτισμού η Τράπεζα Αττικής φιλοδοξεί να δημιουργήσει ένα ανοιχτό ταξίδι στο παρελθόν και στον πολιτισμό μας και απευθύνεται τόσο σε Έλληνες όσο και σε κατοίκους του εξωτερικού.
Από την πλευρά του ο κ. Κιουρτσής μίλησε για την υποστήριξη που θα προσφέρει η Τράπεζα και ειδικότερα το υποκατάστημά της στη Χαλκίδα σε αυτή την προσπάθεια. Η Τράπεζα Αττικής και τα στελέχη της πιστεύουν στις συνέργειες που δημιουργούνται και είναι υπερήφανοι που θα συμβάλλουν στην ευόδωση ενός τέτοιου σχεδίου.
Ακολούθως, ο κ. Μπένος έδωσε τα λόγο στο γενικό γραμματέα του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ καθηγητή κ. Βασίλη Λαμπρινουδάκη.
Ο καθηγητής Λαμπρινουδάκης στην ομιλία του παρουσίασε το όραμα αλλά και το σχέδιο ανάδειξης του ιερού της Επιδαύρου.
Μέχρι τώρα η Επίδαυρος μας είναι γνωστή κυρίως για το Θέατρό της και δευτερευόντως για το Ιερό, το οποίο είναι το λίκνο της θεραπείας της υγείας και της ιατρικής, που είναι μια από τις μεγαλύτερες προσφορές του ελληνικού πνεύματος στον κόσμο. Υπάρχει πλήθος Ασκληπιείων, τα οποία ιδρύθηκαν σε όλη τη Μεσόγειο από αυτό το Ιερό και όλα αυτά τα ιαματικά κέντρα αναφέρονταν στο Ιερό της Επιδαύρου.
Το κυριότερο όμως είναι ότι, από το 3000 περίπου π.Χ. σ’ αυτό το Ιερό τεκμηριώνεται η αργή μετάβαση από τη θεουργική Ιατρική, δηλαδή τη μαγική Ιατρική, στην πραγματική επιστημονική Ιατρική.
Τα μνημεία στο Ασκληπιείο της Επιδαύρου έχουν ήδη γίνει με τις αναστηλώσεις αναγνώσιμα από το ευρύ κοινό και επομένως μπορεί κανείς να δει μέσα από αυτά τη μορφή και τη λειτουργία τους και την εξέλιξη της Ιατρικής.
Πέντε είναι οι δράσεις ανάδειξης του Ιερού της Επιδαύρου:
Το θέατρο μπορεί να λειτουργήσει ως ψυχαγωγικό στοιχείο όπως μέχρι σήμερα, αλλά και ως ιαματικό θέατρο, αφού αυτός ήταν ο κύριος ρόλος του στην Επίδαυρο.
Στη συνέχεια ο καθηγητής Λαμπρινουδάκης παρουσίασε τα κτίρια που πλαισιώνουν το ιερό της Επιδαύρου και τις χρήσεις που εξυπηρετούσαν. Τις κρήνες, το άγαλμα του Ασκληπιού, το Ναό, τη στοά του Αβάτου, το Εγκοιμητήριο, τη Θόλο, το τελετουργικό Εστιατόριο, τον Ξενώνα, το Στάδιο και το Θέατρο.
Περιέγραψε με γλαφυρό τρόπο το τελετουργικό και τη μυσταγωγία που βίωναν οι ασθενείς που συνέρρεαν στο ιερό της Επιδαύρου αναζητώντας την ίαση. Ο επισκέπτης του σήμερα θα κατανοεί πώς η μαγική πρακτική, με ενέργειες που προκαλούσαν την επέμβαση του θεού, όπως οι καθαρμοί με νερό και ο ύπνος για συνάντηση του θεού στο όνειρο, έδωσε σιγά – σιγά τη θέση της σε πραγματικές γνώσεις και κατέληξε σε πραγματική άσκηση ιατρικής, όπως δείχνει ο τάφος οικογένειας γιατρών στην πόλη της Επιδαύρου.
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο κ. Λαμπρινουδάκης παρουσίασε ορισμένες από τις δραστηριότητες που πραγματοποιούνται στην περιοχή και αναφέρθηκε επίσης στον αγροτουρισμό που κάθε καλοκαίρι λειτουργεί κατά τις παραστάσεις του μικρού θεάτρου και προβάλλει τα προϊόντα της Επιδαύρου.
Τέλος, παρουσίασε το πρόγραμμα ανάδειξης του ιερού της Επιδαύρου με τις μεγάλες παρεμβάσεις, οι οποίες χρειάζονται σημαντική χρηματοδότηση, αλλά και για τα μικρά έργα, τα οποία ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη.
Ακολούθως ο κ. Σταύρος Μπένος έδωσε το λόγο στον κ. Βασίλη Φουρλή, πρόεδρο του Ομίλου FOURLIS.
Στην αρχή της τοποθέτησής του ο κ. Φουρλής παρουσίασε την αναστήλωση του ναού του Διός στη Νεμέα, ως παράδειγμα αγαστής συνεργασίας ανάμεσα στο Υπουργείο Πολιτισμού, την Αρχαιολογική Σχολή του Πανεπιστημίου του Berkeley, και το μη κερδοσκοπικό σωματείο ΟΦΕΛΤΗΣ, του οποίου είναι πρόεδρος.
Η αναστήλωση του ναού του Διός ξεκίνησε έπειτα από πρωτοβουλία του ΟΦΕΛΤΗ στη δεκαετία του 1990 και με την οικονομική υποστήριξη πολλών ιδιωτικών φορέων. Τον Ιούνιο του 2012 έγινε ο εορτασμός για την ολοκλήρωση της β΄ φάσης της αναστήλωσης.
Σύμφωνα με τον κ. Φουρλή η προσπάθεια αυτή στέφθηκε με επιτυχία, διότι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς είχαν επίγνωση του ρόλου τους: την επιστημονική πλευρά είχε αναλάβει το Πανεπιστήμιο σε συνεργασία με την αρχαιολογική υπηρεσία και οι ιδιωτικοί φορείς που βοήθησαν οικονομικά δεν είχαν καμία εμπλοκή στο επιστημονικό έργο.
Σε αυτό το σημείο ο κ. Φουρλής επεσήμανε την ανάγκη δημιουργίας ενός κανονιστικού πλαισίου λειτουργίας και συνεργασίας μεταξύ των ιδιωτικών και των επιστημονικών φορέων, όπου θα είναι απόλυτα ξεκάθαρος ο ρόλος του καθενός και παράλληλα θα υπάρχει μια πλήρης ανάλυση, μια «απόδοση λογαριασμού» για όλο το έργο.
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο κ. Φουρλής πρότεινε να αναλάβει το Διάζωμα τη πρωτοβουλία να δημιουργήσει μια Βίβλο συνεργασίας με εκείνους τους «χρυσούς» κανόνες, οι οποίοι θα διέπουν τη συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών.
Στο σημείο αυτό ο κ. Μπένος απευθυνόμενος στον κ. Φουρλή τόνισε την ανάγκη εμπλοκής και των κρατικών δομών, για να επιτευχθεί με αυτό τον τρόπο η απόλυτη συνέργεια.
Ακολούθως, ο κ. Μπένος κάλεσε τον Υπεύθυνο της Υπηρεσίας Έρευνας και Προγραμμάτων του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς (Π.Ι.Ο.Π.) κ. Χριστόδουλο Ρίγγα να πάρει το λόγο.
Ο κ. Ρίγγας ευχαρίστησε το ΔΙΑΖΩΜΑ για τη δυνατότητα της παρουσίασης του μοντέλου χορηγίας του Π.Ι.Ο.Π. και ξεκίνησε την ομιλία του κάνοντας μια γνωριμία του πολιτιστικού ιδρύματος, για το οποίο ανέφερε πως είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, κοινωφελές Ίδρυμα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με αποστολή και όραμα τη διατήρηση, μελέτη και προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς και της πολιτιστικής ταυτότητας της χώρας, με έμφαση στις τεχνικές, τη Βιομηχανική Αρχαιολογία, την Ιστορία της Τεχνολογίας και την Παραγωγική Ιστορία.
Το 2013 το Π.Ι.Ο.Π. συμπλήρωσε 10 χρόνια λειτουργίας, έχοντας να επιδείξει 63 αρχειακές συλλογές, 32 ερευνητικά προγράμματα, 14 εκδοτικές σειρές και μια ειδικευμένη Βιβλιοθήκη στη Μουσειολογία, την Ιστορία της Τεχνολογίας και τη Βιομηχανική Αρχαιολογία, αλλά και 11 επιστημονικά συνέδρια με τελευταίο αυτό για τη μαστίχα στη Χίο, το οποίο απετέλεσε και το εφαλτήριο για τη δημιουργία Μουσείου Μαστίχας στο νησί.
Μεγάλη έμφαση δίδεται στην κοινωφέλεια και στις δωρεάν αποστολές εκπαιδευτικών φακέλων σε σχολεία, τα οποία αποτελούν το εναρκτήριο λάκτισμα των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που πραγματοποιούνται στα Μουσεία του ιδρύματος.
Όμως, σύμφωνα με τον κ. Ρίγγα, η αιχμή του δόρατος των ενεργειών του ΠΙΟΠ είναι το δίκτυο Μουσείων, το οποίο αυτή τη στιγμή αποτελείται από 7 Μουσεία και στο άμεσο μέλλον πρόκειται να ενταχθούν άλλα 2. Στα Μουσεία, τα οποία είναι πλήρως χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με συνολικά 800.000 επισκέπτες από την έναρξη της λειτουργίας τους και 112.οοο επισκέπτες ετησίως, πραγματοποιούνται πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Στη συνέχεια ο κ. Ρίγγας παρουσίασε τα μουσεία που συνθέτουν το Δίκτυο Μουσείων του Π.Ι.Ο.Π. αλλά και τις ειδικές δράσεις που πραγματοποιούνται στο καθένα από αυτά (περιοδικές εκθέσεις καλλιτεχνών, σεμινάρια, εκπαιδευτικά προγράμματα κ.ο.κ.) με στόχο να καταστούν ζωντανά πολιτιστικά κύτταρα των τόπων που τα φιλοξενούν:
Για όλα τα παραπάνω, το Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς βραβεύθηκε το 2012 με το ειδικό βραβείο παρεχομένων υπηρεσιών στο χώρο του πολιτισμού από την Europa Nostra.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Ρίγγας στην συνεργασία του Π.Ι.Ο.Π. με το Διάζωμα που έχει σαν κεντρική ιδέα τη σύνδεση του δικτύου Αρχαίων Θεάτρων με το δίκτυο Μουσείων του Π.Ι.Ο.Π, μέσω δημιουργίας αντιστοιχίσεων των αρχαίων θεάτρων και των μουσείων του ΠΙΟΠ.
Μέσα από αυτή τη συνεργασία επιδιώκεται η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση του ευρέως κοινού για το έργο και των δυο φορέων, αλλά και η ενεργοποίησή τους στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς που τους περιβάλλει. Το μέσο της επίτευξης, είναι μια διαδραστική εφαρμογή μέσω της οποίας ο χρήστης θα μπορεί να επιλέξει το χώρο που τον ενδιαφέρει, το Μουσείο, το Αρχαίο Θέατρο, και να ενημερωθεί για τις δράσεις που λαμβάνουν χώρα και να υποστηρίξει το μνημείο ή το Μουσείο που επιθυμεί.
Στη συνέχεια ο κ. Μπένος έδωσε το λόγο στο μέλος του Διαζώματος κ. Θοδωρή Μπένο, προκειμένου να κάνει έναν σχολιασμό και μια εισαγωγή στην επικείμενη συνεργασία του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ με το Π.Ι.Ο.Π.
Ο κ. Θοδωρής Μπένος μίλησε για τι διαφορετικές δεξιότητες αλλά και το ζωηρό ενδιαφέρον πολλών μελών του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ για την ανάπτυξη νέων συνεργειών και δράσεων μέσα από κοινές ομάδες εργασίας και με αποσαφηνισμένους ρόλους δράσης.
Στο πλαίσιο αυτό και γνωρίζοντας το πλούσιο έργο του ΠΙΟΠ, δημιουργήθηκαν οι κατάλληλες προϋποθέσεις και βρίσκεται σε εξέλιξη μια συνεργασία που σκοπό έχει να λειτουργήσει σαν μια γέφυρα ή μια αντιπαραβολή μεταξύ της σύγχρονης και της αρχαίας κληρονομιάς.
Ακολούθως, ο πρόεδρος του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ κ. Σταύρος Μπένος πήρε το λόγο και παρουσίασε στους παρευρισκόμενους όλο το θεωρητικό και βιωματικό φορτίο και τη διαδρομή του «Διαζώματος» σε αυτή την πρώτη συνάντηση, που πρότεινε να γίνει θεσμός και να πραγματοποιείται κάθε Ιούνιο.
Ο κ. Μπενος μίλησε για το κεντρικό μοντέλο διοίκησης της χώρας που, έχοντας έντονα τα χαρακτηριστικά του κρατισμού, εξαφάνισε κυριολεκτικά τα κινήματα πολιτών και τα οδήγησε στο φαινόμενο του εκκρεμούς.
Με αυτό τον τρόπο δημιουργήθηκε ένα πολύ προβληματικό περιβάλλον δράσης των πρωτοβουλιών των πολιτών, που τις οδήγησε στην ουσία στα δυο άκρα: Είτε στην αγκαλιά του κράτους, όπου αναπτύχθηκαν ιδιότυπες σχέσεις διαπλοκής, είτε στο άλλο άκρο του φάσματος, στον ακτιβισμό.
Στην πρώτη κατηγορία κατατάσσονται οι κοινωνικές οργανώσεις, η λειτουργία των οποίων εξαρτάται από το κράτος. Στη δεύτερη κατηγορία βρίσκουμε τις περιβαλλοντικές οργανώσεις που κατ’ εξοχήν έχουν ακτιβίστικη δράση και όχι δράση συνέργειας με το κράτος .
Αντίθετα από τα παραπάνω, ο πυρήνας του Διαζώματος είναι η διαμόρφωση κοινωνικών συμμαχιών ξεκινώντας πάντα από την κοινότητα των Αρχαιολόγων, αλλά και από όλες οι οικογένειες που στοιχίζονται γύρω από το φαινόμενο της αποκατάστασης, της προστασίας και της ανάδειξης των μνημείων και σήμερα ολοκληρώνεται με την ένταξη της επιχειρηματικής κοινότητας. Και το δεύτερο βεβαίως είναι οι συνέργειες με τους θεσμούς του κράτους.
Σύμφωνα με τον κ. Μπένο, δύο είναι οι βασικές προϋποθέσεις για την επιτυχία του εγχειρήματος: η διαφάνεια και η αθωότητα, που πρέπει διέπουν μια οργάνωση που φιλοδοξεί να έχει υψιπετείς στόχους, καθώς κι ένα αποτελεσματικό σχέδιο.
Το «Διάζωμα» είναι μια μεγάλη κοινωνική συμμαχία που λειτουργεί σ’ ένα περιβάλλον απόλυτης συνέργειας με το κράτος, όλες οι οικονομικές και διοικητικές πράξεις του είναι στο διαδίκτυο και όλοι οι λειτουργικοί πόροι του προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα.
Το «Διάζωμα» από την πρώτη ημέρα της ίδρυσής του, ξετυλίγει ένα επιχειρησιακό σχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει την τεκμηρίωση των αρχαίων χρόνων θέασης και ακρόασης και την εναλλακτική τους χρηματοδότηση.
Παράλληλα, έχει κι έναν πυρήνα οραματικό που είναι αφ’ ενός μεν η σύνδεση των μνημείων με την κοινωνία των πολιτών, η «κοινωνικοποίηση των μνημείων» και αφ’ ετέρου ο πρωταγωνιστικός ρόλος των μνημείων στην αειφορία και τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας. Η συνάντηση δηλαδή, των μνημείων με τους ανθρώπους και την πραγματική οικονομία.
Ο κ. Μπένος τόνισε πως το πρόγραμμα του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ στηρίζεται σε δύο πυλώνες: ο ένας πυλώνας είναι η τεκμηρίωση. Πρώτο βήμα το Πανόραμα των αρχαίων χώρων θέασης και ακρόασης, δηλαδή η καταγραφή τους, η οποία δεν είχε γίνει μέχρι τότε. Αυτή είχε δύο επίπεδα: το ένα επίπεδο περιλάμβανε δουλειά γραφείου, η οποία βασίσθηκε στη σπουδαία προεργασία που είχαν κάνει δύο σημαντικοί αρχιτέκτονες, οι κ.κ. Κωνσταντίνος Μπολέτης και Μιχάλης Πιτένης και στην επιστημονική συνδρομή δύο επιφανών καθηγητών, των κ.κ. Βασίλη Λαμπρινουδάκη και Πέτρου Θέμελη και της αρχαιολόγου του Διαζώματος κας Μαρίας Σοφικίτου. Σε ένα δεύτερο επίπεδο ακολούθησαν αυτοψίες σε όλους τους αρχαίους χώρους θέασης και ακρόασης της χώρας μας.
Το δεύτερο βήμα είναι τα επιστημονικά δελτία, η τυποποίηση της πληροφορίας. Για κάθε αρχαίο θέατρο έχουν δημιουργηθεί δέκα πεδία, τα οποία συμπληρώνουν οι αρχαιολόγοι που έχουν δουλέψει στο κάθε μνημείο. Υπάρχουν ήδη 80 επιστημονικά δελτία και όλη αυτή η δουλειά υπολογίζεται να ολοκληρωθεί σε δύο περίπου χρόνια.
Στην ιστοσελίδα του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ, στην ενότητα με τίτλο «e-βιβλιοθήκη», έχουν αναρτηθεί όλες οι εκδόσεις και το «Πανόραμα», η φιλμογραφία, οι τρισδιάστες απεικονίσεις των μνημείων και, τέλος, οι ψηφιακές ξεναγήσεις, ένα ψηφιακό προϊόν πολύ μεγάλης καινοτομικής προσέγγισης.
Στη συνέχεια ο κ. Μπένος μίλησε για την εναλλακτική χρηματοδότηση των μνημείων μέσα από τρεις νέες πύλες χρηματοδότησης. Η πρώτη πύλη είναι οι πόλεις και οι Περιφέρειες, η δεύτερη κατηγορία είναι οι οικονομικές δυνάμεις και βεβαίως η τρίτη, η πιο καινοτομική, είναι η πύλη των πολιτών. Είναι οι γνωστοί «κουμπαράδες», οι τραπεζικοί λογαριασμοί για κάθε θέατρο όπου ο καθένας μπορεί να συμμετάσχει στην αποκατάσταση του μνημείου της καρδιάς του.
Μέχρι σήμερα αυτή η προσπάθεια έχει αποδώσει τα εξής:
Μέχρι στιγμής έχουν συγκεντρωθεί 38.000.000 ευρώ για τις αναστηλώσεις στα μνημεία.
Σε αυτό το σημείο της ομιλίας του ο κ. Μπένος θέλησε να επιστήσει την προσοχή των παρευρισκομένων στον πίνακα: «Με μια ματιά», όπου ο πολίτης βλέπει με μια ματιά πώς εξελίσσονται οι εργασίες σε καθένα από τα 55 αρχαία θέατρα. Τις τέσσερεις πρώτες φάσεις της αποκατάστασης των μνημείων τις φροντίζει το Διάζωμα με τους πόρους που αντλεί από Δήμους, Περιφέρειες, χορηγούς, κουμπαράδες. Τις έτοιμες μελέτες τις παραδίδει το Διάζωμα στο Υπουργείο Πολιτισμού, εγκρίνονται από Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και το Υπουργείο είναι πλέον έτοιμο να εντάξει τα μνημεία στις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις. Αυτή είναι η λογική της συνέργειας με το Υπουργείο.
Ο κ. Μπένος δεν παρέλειψε να αναφερθεί στο πρόγραμμα των πολιτιστικών διαδρομών που επιχειρεί το ΔΙΑΖΩΜΑ σε πλήρη συνέργεια με τα Υπουργεία Ανάπτυξης, Πολιτισμού, Τουρισμού, τις περιφέρειες της χώρας και όλους τους περιφερειακούς θεσμούς, αλλά και με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ευρωπαϊκές Αρχές.
Στο πλαίσιο της πολιτιστικής διαχείρισης των μνημείων επελέγη η Περιφέρεια Ηπείρου και οργανώθηκε μια «Πολιτιστική Διαδρομή για τ’ αρχαία θέατρα της Ηπείρου». Σε αυτή, πέρα από τ’ αρχαιολογικά έργα, περιλαμβάνονται περίπου 40 δράσεις που δεν αφορούν μόνο σε αρχαιολογικά έργα, αφορούν σε έργα κλασικής υποδομής για τη βελτίωση της επισκεψιμότητας των μνημείων και υπάρχει κι ένα Σύμφωνο Ποιότητας, που συνδέει τα μνημεία με την περιοχή και την παραγωγή της. Αφορά τη γαστρονομία, τα καλύμματα της, το λαϊκό πολιτισμό της περιοχής.
Το παράδειγμα της Ηπείρου επιδιώκεται να εφαρμοσθεί και σε άλλες περιφέρειες, όπως:
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο κ. Μπένος τόνισε την ανάγκη ολοκληρωμένης κοινωνικής συμμαχίας με τον επιχειρηματικό κόσμο της χώρας μέσα από μια ποιοτική ανάπτυξη και εξέλιξη του χορηγικού κινήματος.
Το Διάζωμα έχει ήδη 1.000 μέλη που συνεχώς πολλαπλασιάζονται και η βοήθεια και η στήριξη από τα εταιρικά του μέλη ενδυναμώνει διαχρονικά τη συνοχή και την αυτοπεποίθησή του.
Κατόπιν, ο κ. Μπένος έδωσε το λόγο στον διευθύνοντα σύμβουλο της McKain Hellas κ. Γιώργο Γκόνο.
Ο κ. Γκόνος παρουσίασε στους παρευρισκόμενους τη McKain, μια οικογενειακή καναδική εταιρεία, που ξεκίνησε το 1956 και σήμερα έχει παγκόσμια πρωτοκαθεδρία στο χώρο των κατεψυγμένων προϊόντων πατάτας.
Ο τζίρος της εταιρείας είναι 6 δις δολάρια. Έχει 20.000 περίπου εργαζομένους που απασχολούνται σε 50 εργοστάσια και διαθέτει πολλά προϊόντα σε όλους τους τομείς των προϊόντων πατάτας.
Η διοικητική ομάδα της Ελλάδας είναι υπεύθυνη για μια περιοχή που ξεκινάει από το Δνείπερο και το Δούναβη, περνά μέσα από τον Τίγρη και τον Ευφράτη και καταλήγει στον Ιορδάνη. Πρόσφατα η McKain προχώρησε στην εξαγορά δυο μεγάλων εταιρειών στην Ευρώπη. Με αυτό τον τρόπο δεν προμηθεύει πια μόνο κατεψυγμένα, προτηγανισμένα προϊόντα, αλλά και προϊόντα φρέσκα.
Κατά τον κ. Γκόνο, δε θα μπορούσε βέβαια να λείπει από το δίκτυο των πρωτοβουλιών της McKain, η συμμετοχή της στον πολιτισμό. Και αυτό γιατί το επιβάλλει αφ’ ενός η ταυτότητά μας ως Έλληνες, σε μια χώρα που είναι από την αρχή μέχρι το τέλος της γεμάτη με αυτούς τους θησαυρούς και δεύτερον γιατί υποστηρίζοντας το Διάζωμα είναι βέβαιο ότι η κατάθεση ψυχής και κάποιων οικονομικών πόρων πιάνει τόπο.
Στo σημείο αυτό ο κ. Γκόνος έδωσε τη σκυτάλη στην υπεύθυνη εταιρικής ευθύνης της McKain κα Ξανθή Παπαδάκη για να παρουσιάσει τις πρωτοβουλίες της McKain στον τομέα της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.
Η κα Παπαδάκη υπογράμμισε πως η McKain έχει στόχο να είναι παρούσα μ’ έναν τρόπο αειφόρο στο μέλλον όλων μας, συνδυάζοντας τα οικονομικά αποτελέσματα με μια πραγματική συμμετοχή στην κοινωνική δραστηριότητα.
Κάθε διετία ανανεώνονται οι εταιρικοί στόχοι που ξεκινούν από τις καλές καλλιεργητικές πρακτικές, από την παραγωγική διαδικασία με σκοπό την ενίσχυση της προστασίας του περιβάλλοντος χωρίς καμία έκπτωση στην εφαρμογή νέας τεχνογνωσίας, στην παραγωγή αυτού που λέγεται και είναι κοινά αποδεκτό ως «καλή τροφή» για όλους τους ανθρώπους. Στην εταιρία έχει αναγνωριστεί παγκοσμίως το άριστο εργασιακό περιβάλλον, αλλά κυρίως οι ευκαιρίες που δίνονται στους ανθρώπους ν’ αναπτυχθούν μέσα από την εταιρεία.
Σύμφωνα με την κα Παπαδάκη ο στόχος και η επιδίωξη της McKain είναι να θεωρείται ένας αξιόπιστος συνεργάτης, όχι μόνο για τους προμηθευτές και τους πελάτες της, αλλά κυρίως για την κοινωνία.
Η εταιρεία δραστηριοποιείται σε διαφόρους τομείς, καλύπτοντας την παροχή γευμάτων σε ανθρώπους που βρέθηκαν σε δεινή θέση τα τελευταία χρόνια και επιδιώκει τη συνεργασία με άλλους φορείς με σημαντικό ανθρωπιστικό έργο.
Σε συνεργασία με τον ΑΒ η McKain προχώρησε σε μια σημαντική ενέργεια εκπαίδευσης των καταναλωτών για τα χρησιμοποιημένα λάδια, πώς δηλαδή μπορούν να αξιοποιηθούν αντί να επιβαρύνουν το περιβάλλον με 18.000 μπουκάλια να έχουν διανεμηθεί πανελλαδικά.
Πριν από ένα χρόνο η McKain έκανε έναν άτυπο διαγωνισμό μεταξύ των χωρών, για να επιλεγεί πιλοτικά η χώρα που θα προσδιορίσει την κοινωνική αποστολή της McKain πανευρωπαϊκά. Η Ελλάδα είχε αυτή την τύχη και τη τιμή να είναι η χώρα που πιλοτικά θα εφαρμόσει ένα πολύ μεγάλο και σπουδαίο έργο εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.
Μέσα από κοινωνικές έρευνες και σπουδαίες συνεργασίες με το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, με το δίκτυο για την εταιρική κοινωνική ευθύνη και μέσα από μελέτες κοινωνικές αλλά και εδαφολογικές, επελέγη σαν πρώτο πεδίο δράσης ένα πολύ μικρό χωριό που λέγεται Νότια στην Αριδαία, κοντά στα σύνορα.
Ο στόχος της παρέμβασης είναι να δοθεί η ευκαιρία σε αγρότες να βγουν έξω από τα στενά πλαίσια του καθημερινού μόχθου και να αποδείξουν ότι ο πρωτογενής τομέας είναι ο καταλύτης στην επιτυχία αυτής της χώρας, το στοίχημα που βάζει αυτή η χώρα να βγει από τα δύσκολα.
Κλείνοντας την τοποθέτησή της η κυρία Παπαδάκη τόνισε πως η McKain έχει πραγματικά εμπιστευθεί το Διάζωμα για τη συμμετοχή του και τη διαφάνειά του σ’ αυτό που λέγεται πολιτισμός. Και μέσα από αυτή την υποστήριξη συμμετέχει και η εταιρεία στη μεγάλη επιτυχία και το έργο που παράγει το ΔΙΑΖΩΜΑ.
Σε αυτό το σημείο ο κ. Γκόνος θέλησε να προσθέσει πως η McKain θα συνεργαστεί και θα βοηθήσει νέους και παλιούς αγρότες, μικρούς καλλιεργητές και κατ’ επέκταση κοινωνικά και οικονομικά αποκλεισμένους, να καλλιεργήσουν πατάτες που θα τις αγοράσει η McKain. Η πρωτοβουλία αυτή αποσκοπεί στην κοινωνική προσφορά στους αγρότες και παράλληλα δημιουργεί μια καινούργια επιχειρηματική ευκαιρία, να μπει δηλαδή η εταιρεία με πιλότο την Ελλάδα σε κομμάτι το οποίο δεν έχει ασχοληθεί μέχρι σήμερα, δηλαδή τη φρέσκια πατάτα.
Στη συνέχεια ο κ. Μπένος ανέγνωσε την επιστολή της Εθνικής Τράπεζας, η οποία αναφέρει στο κομμάτι του πολιτισμού τα εξής:
«Η Τράπεζα και οι θυγατρικές της στηρίζουν δραστηριότητες και εκδηλώσεις που αφορούν τη μουσική, τα εικαστικά, τις παραστατικές τέχνες και προσφέρουν χορηγίες για τη διαφύλαξη και ανάδειξη του ιστορικού και πολιτιστικού γίγνεσθαι, τη συντήρηση και αποκατάσταση μνημείων για αρχαιολογικές ανασκαφές καθώς και για εκδόσεις πολιτιστικού και ιστορικού ενδιαφέροντος.
Συνδράμουν στην πραγματοποίηση συνεδρίων και άλλων εκδηλώσεων με επενδυτικό και χρηματοοικονομικό περιεχόμενο και παραχωρούν δωρεάν χώρους της Τραπέζης για διοργάνωση εκδηλώσεων τρίτων.
Φροντίζουν για την επιμέλεια, τον εμπλουτισμό, την καταγραφή και τη συντήρηση της Καλλιτεχνικής Συλλογής της Τράπεζας και το δανεισμό έργων της σε διάφορους πολιτιστικούς φορείς, προκειμένου να συμπεριληφθούν σε διοργανώσεις εκθέσεων στην Αθήνα και στην Περιφέρεια, καθώς και για τον δανεισμό ψηφιακών φωτογραφιών των έργων σε πολιτιστικούς φορείς και ιδιώτες».
Στη συνέχεια ο ο κ. Μπένος κάλεσε στο βήμα τον αντιπρόεδρο του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ καθηγητή κ. Πέτρο Θέμελη, ο οποίος, πριν ξεκινήσει την ομιλία του, θέλησε να αναφερθεί στο διαχειριστικό πλέγμα που διέπει τη λειτουργία και την εκτέλεση του «Προγράμματος Ανασκαφών, Αναστηλώσεων των αρχαίων μνημείων και διαμόρφωση του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Μεσσήνης», που άρχισε το 1986 κι έχει ήδη συμπληρώσει 28 χρόνια λειτουργίας.
Η Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών, όπου ο καθηγητής Θέμελης εκλέγεται πρόεδρος επί 20 χρόνια αποτελεί πρότυπο για πολλούς άλλους αντίστοιχούς πολιτιστικούς φορείς. Η Εταιρεία δέχεται την οικονομικη στήριξη ιδιωτών και χορηγών απ’ όλη την Ελλάδα για την συνέχιση των ανασκαφών. Πρόκειται για ένα τεράστιο έργο που χρειάζεται και ιδιωτικά κεφάλαια, αφού οι ανάγκες του δε μπορούν να καλυφθούν μόνο από τα κρατικά.
Οι εργασίες στην αρχαία Μεσσήνη ξεκίνησαν με βάση τα πακέτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης πριν από αρκετά χρόνια, τα ΜΟΠ, τα μεγάλα έργα ανά την Ελλάδα. Μετά ήταν το Β’ ΚΠΣ που έδωσε μια τεράστια ώθηση, το Γ’ ΚΠΣ και τώρα το Δ’ το οποίο τρέχει ως ΕΣΠΑ και θα τελειώσει το 2015.
Ξεκινώντας την ομιλία του ο καθηγητής Θέμελης υποστήριξε πως τα μνημεία και οι αρχαιολογικοί χώροι είναι επίλεκτα μέλη του δημόσιου χώρου και αυτό που πρέπει κανείς να λάβει υπ’ όψιν είναι πώς θα προβάλλει τις αξίες αυτών των μνημείων και των αρχαιολογικών χώρων, συμπεριλαμβανομένων και των οικονομικών τους δυνατοτήτων και ν’ αναπτύξει βεβαίως σύγχρονες μορφές πολιτιστικής διαχείρισης.
Σύμφωνα με τον κ. Θέμελη τα μνημεία προστατεύονται αποτελεσματικότερα, όταν αποτελούν μέρος της ζωής των πολιτών και όταν ζουν μια δεύτερη ζωή στο παρόν και δεν περιορίζονται μέσα σε κλειστά πλαίσια και κελύφη.
Το κοινό πρέπει να έχει μια βιωματική, ζωντανή σχέση με τα μνημεία, πρέπει να γίνουν κομμάτια της καθημερινότητάς του. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήδη ενθαρρύνονται επενδύσεις, οι οποίες έχουν να κάνουν με τη λεγόμενη οικονομία του ελεύθερου χρόνου, την οποία ονομάζουν και οικονομία της ευτυχίας (economics of happiness). Με τον τρόπο αυτό δίδεται η ευκαιρία σε πολύ κόσμο να επισκεφθεί μνημεία και να ωφεληθεί τα μέγιστα από αυτή τη δραστηριότητα και την εμπειρία.
Στη συνέχεια ο κ. Θέμελης μίλησε διεξοδικά για τις εργασίες που εκτελούνται σε όλα τα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου της αρχαίας Μεσσήνης και για τις μεγάλες προσπάθειες αποκάλυψης, συντήρησης, στερέωσης, αναστήλωσης που γίνονται τα τελευταία 20 χρόνια.
Όλη αυτή η προσπάθεια στηρίζεται φυσικά και στον εθελοντισμό, αφού και οι εθελοντές είναι αυτοί που δίνουν έναν άλλο τόνο σ’ αυτό το έργο, το οποίο προχώρησε με μεγάλες σχετικά ταχύτητες από το 1986 μέχρι σήμερα.
Αναφέρθηκε επίσης στην προσπάθεια να τεθούν οι βάσεις για μια άλλη μορφή πολιτιστικής χορηγίας, η οποία θα αφορά στην αποστολή 4-8 το πολύ επισκεπτών από τις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες της Μεσσηνίας στην αρχαία Μεσσήνη για μια ημέρα την εβδομάδα ή για 3 το πολύ μέρες τον Ιούλιο και το Σεπτέμβριο, εκτός τουριστικής περιόδου, ώστε αυτοί οι επισκέπτες να μπορούν να ζουν και να δέχονται τη βιωματική εμπειρία της ανασκαφής σε όλα της τα στάδια, να ανασκάπτουν, να μετράνε τα βάθη, να φωτογραφίζουν, να καθαρίζουν ευρήματα, να τα καταγράφουν, και όλα φυσικά στη γλώσσα τους.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Θέμελη η αρχαία Μεσσήνη είναι ένας χώρος που μπορεί να λειτουργεί, με μια σύγχρονη χρήση λειτουργίας όχι μόνο θεαμάτων μέσα στο τεράστιο στάδιο, το θέατρο και το εκκλησιαστήριο, αλλά και εκθέσεων σύγχρονης γλυπτικής και ζωγραφικής και άλλων δρώμενων, πιο σύγχρονων μέσα στα μνημεία, ειδικά στις στεγασμένες στοές και στις αστέγαστες περιοχές όλων των δημοσίων οικοδομημάτων.
Για όλα τα παραπάνω οι μεγάλες επιχειρησιακές μονάδες έχουν αγκαλιάσει αυτό το έργο και θέλουν να συνδεθούν μαζί του.
Ο καθηγητής Θέμελης υποστήριξε πως η Αρχαία Μεσσήνη σύμφωνα με τους αρχικούς στόχους, οι οποίοι υλοποιούνται τώρα, μπορεί να γίνει ένα είδος ανοιχτού Μουσείου, όπου ανάμεσα στα μνημεία να εκτίθενται ορισμένα από τα πιο χαρακτηριστικά ευρήματα, τα οποία ήρθαν στο φως μέσα σ’ αυτά τα οικοδομήματα.
Η Μεσσήνη αποτελεί το πρότυπο ενός χώρου που συνδυάζει τη συνάφεια του κινητού ευρήματος, του αγάλματος, της επιγραφής και άλλων ευρημάτων με το αρχιτεκτόνημα, με το αρχιτεκτονικό πλαίσιο και με τις επιγραφές που μιλάνε γι’ αυτά.
Κατά τον κ. Θέμελη, η πρόταση αυτή δε μπορεί να υλοποιηθεί άμεσα, πάντως είναι μια πρότασή που μπορεί σιγά-σιγά να γίνει πράξη. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να φωτιστούν όλα τα μνημεία, να είναι περιφραγμένος ολόκληρος ο χώρος μ’ ένα συρματόπλεγμα ασφαλείας, να φωτίζονται όλη τη νύχτα τα μνημεία και να μπορεί κανείς να θεάται τα έργα αυτά μέσα στους χώρους όπου βρέθηκαν στην αρχαιολογική συνάφειά τους και όχι αποσπασμένα και φυλακισμένα σε Μουσεία.
Οι αρχαιολογικοί χώροι για να ορθοποδήσουν πρέπει να αυτονομηθούν, να εκλέγονται οι Διευθυντές τους με διεθνή διαγωνισμό, όχι κατ’ αρχαιότητα, αλλά με επιστημονικά προσόντα.
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο κ. Θέμελης υποστήριξε πως η αντίληψη των μεγάλων, τεραστίων, κολοσσιαίων, τσιμεντένιων Μουσείων ίσως πρέπει κάποια στιγμή ν’ αλλάξει, να βρεθούν άλλες λύσεις, πιο οικολογικές. Γιατί το μνημείο χωρίς το φυσικό του περιβάλλον είναι ένα ψυχρό αντικείμενο που δεν εμπνέει, δεν έλκει.
Στο σημείο αυτό ο κ. Μπένος έδωσε το λόγο στην κα Λυδία Γιαννακοπούλου από τα ΤΣΙΜΕΝΤΑ ΤΙΤΑΝ να περιγράψει την προσωπική της εμπειρία αναφορικά με την αναβίωση του Θεάτρου της Αρχαίας Μεσσήνης και το τι σημαίνει κοινωνικοποίηση των μνημείων.
Η κυρία Γιαννακοπούλου ενημέρωσε τους παρευρισκόμενους πώς με την ευκαιρία της διοργάνωσης του συνεδρίου του TED/Καλαμάτας πέρσι στην αρχαία Μεσσήνη το Θέατρο της Αρχαίας Μεσσήνης και η Αρχαία Μεσσήνη ψηφίστηκαν ως «το νούμερο 2 πιο καταπληκτικό μέρος στον κόσμο να παρακολουθήσει κανείς συνέδριο TED», με νούμερο 1 το Έβερεστ.
Αυτό σημαίνει πως αυτό το αρχαίο μνημείο, αν αξιοποιηθεί, μπορεί να γίνει εφαλτήριο για νέες δραστηριότητες και σημαντικός πόλος έλξης, πώς τα μνημεία, όταν δίδονται στην κοινωνία, μπορούν να αξιοποιηθούν
Στη συνέχεια ο κ. Μπένος έδωσε το λόγο στην κα Ελένη Θεοχάρη-Σεπετά της Βιομηχανίας ΒΙΚΟΣ.
Μετά την προβολή ενός βίντεο για την πορεία της εταιρείας, η κυρία Σεπετά μίλησε για την οικογενειακή επιχείρηση που ιδρύθηκε το 1990 και το πώς αναπτύχθηκε σιγά και σταθερά μέσα από αντίξοες συνθήκες και σ’ ένα νομοθετικά και επενδυτικά εχθρικό περιβάλλον. Για να φτάσει η επιχείρηση στην κορυφή της κατάταξης στηρίχθηκε και είχε συνοδοιπόρους τους ανθρώπους του BIKOY, τους εργαζομένους καθώς και τους συνεργάτες της. Η Βίκος ως καταξιωμένη εταιρεία εμφιάλωσης νερού επέκτεινε τη δραστηριότητά της παράγοντας αναψυκτικά με βάση το φυσικό μεταλλικό νερό και τις παραδοσιακές συνταγές.
Η κυρία Σεπετά τόνισε πως για την ΒΙΚΟΣ εταιρική κοινωνική ευθύνη σημαίνει να προσφέρει στον καταναλωτή ένα άψογο ποιοτικά προϊόν με σεβασμό στον πελάτη, στο περιβάλλον, αλλά και στους συνεργάτες καθώς και σε όλους τους εργαζομένους.
Η εταιρεία έχει επίσης επιδείξει πλούσιο έργο στον τομέα του εθελοντισμού μέσω της εθελοντικής αιμοδοσίας και υποστηρίζει μορφές του με πρωτοβουλίες και σε άλλους τομείς όπως την κοινωνία, το περιβάλλον, τον αθλητισμό, την παιδεία και τον πολιτισμό.
Ακολούθως, ο κ. Μπένος έδωσε το λόγο στον ταμία του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ κ. Γιώργο Κουρουπό για να διατυπώσει την πρότασή του για την ανάδειξη των Δελφών ως Διεθνούς Κέντρου Σύγχρονης Δημιουργίας μέσα από μια σύγχρονη εκδοχή μουσικών αγώνων στο πνεύμα των Πυθίων.
Στην αρχή της ομιλίας του ο κ. Κουρουπός παρέθεσε σημαντικές πληροφορίες για το θεσμό των Πυθίων, οι ρίζες του οποίου χρονολογούνται στο πέρασμα του 7ου προς τον 6ο αιώνα π.χ. και διατηρήθηκαν για μια περίπου χιλιετία, μέχρι και τον 3ο μ.Χ. αιώνα.
Ήσαν μουσικά ποιητικά δρώμενα προς τιμήν του Πύθιου Απόλλωνα, τότε που η ποίηση και η μουσική ήσαν άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους. Ως προς δε το διαγωνιστικό χαρακτήρα του θεσμού υπάρχουν ασφαλείς μαρτυρίες από τις επινίκιες ωδές, χορικά άσματα γνωστών ποιητών, όπως ο Πίνδαρος και ο Βακχυλίδης.
Οι παραστάσεις της ποίησης, της μουσικής και του θεάτρου, το καύχημα των Πυθικών Αγώνων κατά το χιλιόχρονο βίο τους, ήταν η έκφραση της κοινής πολιτιστικής ταυτότητας του πανελλήνιου κοινού που συνέρεε κάθε 4 χρόνια στους Δελφούς από ολόκληρο τον ελληνικό κόσμο, από τη μητροπολιτική Ελλάδα και τις μακρινές αποικίες. Μια ακόμα σημαντική πληροφορία είναι ότι η πόλη των Αθηνών διοργάνωνε και ανεξάρτητες μουσικές εκδηλώσεις, τις Πυθαϊδες που ξεκινούσαν από την Αθήνα και κατέληγαν στους Δελφούς. Η άφιξη των Αθηναίων καλλιτεχνών και λαού στους Δελφούς, σηματοδοτούσε την έναρξη ενός φεστιβάλ με λατρευτικές τελετές και λαμπρά ακροάματα και θεάματα που δεν εντάσσονταν σε αγωνιστικό πλαίσιο με κανόνες.
Ήταν δηλαδή κάτι σαν αυτό που σήμερα θα ονομάζαμε ένα πρόγραμμα off festival. Ήταν δηλαδή μια εορτή πάνδημη που διαρκούσε πολύ περισσότερο απ’ ό,τι μόνο οι αγώνες.
Μια άλλη εξαιρετικά σημαντική πληροφορία γιατί δίνει το νόημα της βράβευσης, τον τρόπο της βράβευσης, ήταν η πληροφορία για το ρόλο των θεωρών και των θεωροδόκων. Οι θεωροί ήσαν επιφορτισμένοι με την προβολή των αγώνων σε όλους τους τόπους, οι δε θεοροδώκοι ήσαν διορισμένοι εκπρόσωποι της πόλης των Δελφών, προερχόμενοι από διάφορες περιοχές, στην ουσία επέλεγαν ποιους καλλιτέχνες ή αθλητές θα έστελναν να εκπροσωπήσουν την περιοχή τους στους Αγώνες.
Πρόκειται δηλαδή με σημερινούς όρους, για μια διεθνοποίηση των Αγώνων, δεδομένου ότι οι κατάλογοι που έχουν διασωθεί περιλαμβάνουν 300 πόλεις, που, από τη Μασσαλία ως τη Συρία, από τη Μακεδονία στην Κυρηναϊκή, σκιαγραφούν τα όρια ενός κόσμου με κέντρο τους Δελφούς.
Στη συνέχεια ο κ. Κουρουπός ανέπτυξε την πρότασή του, η οποία προβλέπει ένα συνδυασμό διεθνούς διαγωνισμού και φεστιβάλ. Οι Αγώνες θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν όλα τα είδη μουσικής και ποίησης, τραγούδια, χορωδίες, νεανικά συγκροτήματα, μικρά μουσικά θεάματα, βραδιές ποίησης, συνοδεία αυθεντικής μουσικής, αρχαίο δράμα, συνδυασμό δηλαδή των δυο τεχνών, των οποίων οι νικητές επίσης θα μπορούσαν να βραβεύονται επί τόπου. Παράλληλα, μια μόνο μεγάλη λυρική παραγωγή θα μπορούσε να παρουσιάζεται κατά τη διάρκεια των Αγώνων.
Η τελική δε εκδήλωση θα είναι αφιερωμένη στο βασικό τιμώμενο πρόσωπο των Αγώνων (συνθέτη, ποιητή, συγγραφέα, ερμηνευτή), στον οποίο θα δίδεται το Βραβείο Πυθίων Αγώνων των Δελφών. Θα είναι δηλαδή μια διαδικασία βράβευσης ανάλογη με αυτή των βραβείων Nobel.
Σε ο,τι δε αφορά στα οικονομικά μεγέθη και τη χρηματοδότηση των Αγώνων ο κ. Κουρουπός υποστήριξε ότι:
Ακολούθως, ο κ. Μπένος έδωσε το λόγο στην επίτιμη έφορο Αρχαιοτήτων κα Ροζίνα Κολώνια για να τοποθετηθεί.
Η κα Κολώνια τόνισε ότι όλα αυτά τα φεστιβάλ και οι Αγώνες των Πυθίων, των Σωτηρίων, οι Πυθαϊδες, στα κλασικά και τα ελληνιστικά χρόνια, δεν τελούνταν στο Θέατρο των Δελφών. Ενώ υπήρχαν τόσο νωρίς τα θεατρικά δρώμενα στους Δελ φούς, παρατηρείται το παράδοξο να μην υπάρχει ένα ειδικό οικοδόμημα να τα υποδεχθεί.
Τέλος, η κυρία Κολώνια πρότεινε να αξιοποιηθεί το Θέατρο του Φρυνίχου στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Δελφών, που είναι εμπνευσμένο από το Αρχαίο Θέατρο.
Στη συνέχεια ο κ. Μπένος κάλεσε τα στελέχη της ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ κ.κ. Χρυσούλα Αρχοντάκη και Πολυξένη Τζέκα να τοποθετηθούν.
Σύμφωνα με την κυρία Αρχοντάκη για την ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ η αειφορία αποτελεί βασικό άξονα των δραστηριοτήτων της, καθώς αποτελεί τη βάση για την παραγωγή και τη διάθεση θρεπτικών, υγιεινών και ασφαλών προϊόντων στα καταστήματά της. Είναι όμως κι ένας από τους βασικούς πυλώνες της στρατηγικής της εταιρείας μαζί με την ανάπτυξη και την αποτελεσματικότητα.
Οι στόχοι της ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ σε ό,τι αφορά στην αειφορία είναι να δημιουργεί προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, τα οποία να τα διαθέτει στα καταστήματά της, να ελαχιστοποιεί τους όγκους των απορριμμάτων που παράγονται από τη δραστηριότητά της εταιρείας, να προωθεί έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής και τέλος να ενσωματώνει την αειφορία στην καθημερινότητα για την ενίσχυση των τοπικών κοινωνιών, των οποίων θεωρεί ότι είναι αναπόσπαστο κομμάτι.
Η κυρία Τζέκα εκπροσωπώντας την Digital ομάδα της ΑΒ Βασιλόπουλος στην ομιλία-παρουσίασή της έκανε λόγο για την Ψηφιακή Ελλάδα του σήμερα και τη διείσδυση του internet σε κάθε ηλικιακή κατηγορία. Αναφέρθηκε στην αύξηση και τη συχνότητα χρήσης του internet στο λεκανοπέδιο της Αττικής με παρόμοια στοιχεία να καταγράφονται και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Ως πιο ενεργή ψηφιακά ηλικιακά κατηγορία καταγράφεται αυτή των 18-34 ετών (με χρήση κινητών τηλεφώνων σε ποσοστό 31-34%), προτείνοντας ότι σε αυτή την ηλικία θα πρέπει να προωθηθούν οι ενέργειες που κάνει το Διάζωμα. Στον αντίποδα τόνισε ότι. με την πάροδο της ηλικίας η χρήση του internet μειώνεται κατακόρυφα, (στις ηλικίες 55-64 το 65% δεν τις χρησιμοποιεί). Στα παραπάνω στατιστικά στοιχεία ενδιαφέρον έχει η χρήση internet κυρίως από τους προσωπικούς χώρους των χρηστών (σπίτι, νοικοκυριό), και δευτερευόντως τον εργασιακό.
Με βάση τα παραπάνω, η ΑΒ Βασιλόπουλος, συμμετέχει με παρουσία σε πολλά και διαφορετικά κανάλια:
Το ΔΙΑΖΩΜΑ μπορεί να βοηθηθεί χρησιμοποιώντας τα παρακάτω τρία κανάλια:
Κατόπιν ο κ. Μπένος έδωσε το λόγο στους κ.κ. Μπέττυ Χατζηνικολάου και Κώστα Κωνσταντινίδη για να μιλήσουν για την Πολιτιστική Διαδρομή της Ηπείρου, καθώς και στον αντιπρόεδρο της ΤΕΜΕΣ κ. Κατσικερό.
Σύμφωνα με την κα Χατζηνικολάου σκοπός της πολιτιστικής διαδρομής της Ηπείρου είναι ν’ αποτελέσει ένα πλήρες και ολοκληρωμένο τουριστικό προϊόν, ένα προϊόν πολιτιστικού τουρισμού. Η πολιτιστική διαδρομή περιλαμβάνει μια σειρά πρωτοβουλιών, μια σειρά έργων αρχαιολογικού χαρακτήρα, έργων σε υποδομές κτλ.
Σε αυτό το σημείο η κυρία Χατζηνικολάου παρουσίασε τις ολοκληρωμένες δράσεις, τις δράσεις σ’ εξέλιξη και τις προγραμματισμένες.
Μια σειρά σημαντικών δράσεων έχουν ολοκληρωθεί με τη χρηματοδότηση της Περιφέρειας της Ηπείρου από εθνικούς πόρους. Η Περιφέρεια της Ηπείρου παίζει καταλυτικό ρόλο σ’ αυτή την πρωτοβουλία του Διαζώματος αφού μόνο του το Διάζωμα σε καμία περίπτωση δε θα μπορούσε να έχει προχωρήσει τόσο πολύ.
Έχει ήδη γίνει ένα σχέδιο στρατηγικής για την ανάπτυξη και προβολή ενός επώνυμου, ενός δηλαδή branded προϊόντος για τ’ αρχαία θέατρα της Ηπείρου. Σε αυτό το πλαίσιο έγινε η ανάθεση από την Περιφέρεια σε μια μικρή διαφημιστική εταιρεία με έδρα τα Γιάννενα.
Έχουν γίνει τα logos της διαδρομής και των επιμέρους αρχαιολογικών χώρων, δηλαδή ένα logo για τη διαδρομή και από ένα logo για κάθε έναν από τους πέντε αρχαιολογικούς χώρους, έχει εκπονηθεί το δημιουργικό για τα φυλλάδια, τις αφίσες και τον κόμβο της διαδρομής στο διαδίκτυο, καθώς και το δημιουργικό για τις ετικέτες των τοπικών προϊόντων που θα συνδεθούν με τη διαδρομή. Έχουν επίσης συνταχθεί τα κείμενα από τους εφόρους Αρχαιοτήτων, έγινε η επιμέλεια, έγινε ένα rewriting με πιο τουριστικό χαρακτήρα από την κα Μαίρη Μπελογιάννη, μέλος του «Διαζώματος» και έγινε και η μετάφραση σε δυο γλώσσες, στα Ελληνικά και τα Αγγλικά.
Στη συνέχεια η κα Χατζηνικολάου ανέφερε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μία πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τα τουριστικά γραφεία που θέλουν να εκτελέσουν τη διαδρομή σαν ένα πακέτο. Η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος θα γίνει εκ μέρους της Περιφέρειας Ηπείρου, αφού έχει προβλεφθεί να υπάρχουν κάποιες προδιαγραφές γι’ αυτά τα τουριστικά γραφεία και για τα λεωφορεία, τους οδηγούς και τους ξεναγούς, που θα χρησιμοποιούν. Οι προδιαγραφές αυτές που έχουν τεθεί από το «Διάζωμα» έχουν δοθεί στην Περιφέρεια.
Με οργάνωση και χρηματοδότηση του ΕΟΤ έχει εξασφαλιστεί η διοργάνωση ταξιδίων εξοικείωσης εξειδικευμένων δημοσιογράφων, αλλά και στελεχών tour operators που ασχολούνται με τον πολιτιστικό τουρισμό. Επίσης, έχει εξασφαλιστεί η παρουσίαση της διαδρομής, σε διεθνείς εκθέσεις τουρισμού και σε τουριστικά road shows από τον ΕΟΤ αλλά και στα ψηφιακά Μέσα που χρησιμοποιεί ο ΕΟΤ με μεγάλη επιτυχία τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα, με χρηματοδότηση από το πρόγραμμα ICE Ελλάδα – Ιταλία, θα τοποθετηθούν 14 ενημερωτικές πινακίδες, που θα ενοποιούν τη διαδρομή στην αντίληψη του δυνητικού τουρίστα.
Έχει επίσης προβλεφθεί μια αρχική διαμόρφωση θέσεων, σκιάς και ανάπαυσης στους αρχαιολογικούς χώρους με τον εξοπλισμό τους, για να μπορέσει να γίνει η διαδρομή επισκέψιμη το συντομότερο.
Η κα Χατζηνικολάου δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στις προγραμματισμένες ενέργειες:
Με χρηματοδότηση του ΠΕΠ στο νέο ΕΣΠΑ 2014-2020 και την βοήθεια του Ε.Ο.Τ. προβλέπεται να υπάρξει σχεδιασμός των μέσων, ένα πολύ εξειδικευμένο media plan, για να διαφημίσει τις δημόσιες σχέσεις της διαδρομής.
Προβλέπεται επίσης να γίνει συσχετισμός με τον επικοινωνιακό σχεδιασμό της Ηπείρου, γιατί η Ήπειρος σαν Περιφέρεια έχει σχεδιασμό τουριστικής προβολής και κάνει ουσιαστικά τουριστική προβολή στο εξωτερικό. Παράλληλα, θα γίνουν δράσεις προβολής και διαφημιστικές ενέργειες σε όλη τη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου και σ’ αυτές περιλαμβάνεται και η παραγωγή συλλεκτικών δώρων, που σχετίζονται με τη διαδρομή, τα οποία θα προορίζονται για άτομα που επηρεάζουν την κοινή γνώμη, δημοσιογράφους κτλ.
Θα γίνει και μια επανεκτύπωση των εντύπων της διαδρομής περί το τέλος της προγραμματικής περιόδου μετά από την επικαιροποίησή τους και έκδοσή τους σε πρόσθετες ξένες γλώσσες, κυρίως Γαλλικά, Ιταλικά, Γερμανία και Ρωσικά σ’ ένα πρώτο πλάνο.
Επίσης ένα άλλο πράγμα που είναι προγραμματισμένο κι έχει ήδη ξεκινήσει η υλοποίησή του, είναι να γίνει η μελέτη για την οργάνωση της συμμετοχής της τοπικής κοινωνίας στα οφέλη από τη διαδρομή.
Η μελέτη θα προβλέπει προδιαγραφές ανά κλάδο καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, όπως είναι οι ταβέρνες, τα καφενεία κτλ., καταστήματα λιανικής πώλησης ενθυμίων και ειδών που ενδιαφέρουν τους τουρίστες και ανά παραγόμενο τοπικό προϊόν ή παραγωγό και όλα αυτά θα συνδεθούν με τη διαδρομή.
Παράλληλα, μέσα στη μελέτη, θα γίνει η εκπόνηση μιας τυπικής σύμβασης και ενός καταστατικού του Τοπικού Συμφώνου Ποιότητας και θα εντοπισθούν και θα καταγραφούν τα καταστήματα και οι παραγωγοί τοπικών προϊόντων.
Ολοκληρώνοντας την τοποθέτησή της η κα Χατζηνικολάου αναφέρθηκε και στις ψηφιακές δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν μέσα από το Π.Ε.Π. του Ε.Σ.Π.Α και μπορούν να γίνουν με δύο τρόπους:
Στη συνέχεια ο πρόεδρος έδωσε το λόγο στον κ. Κωνσταντίνο Κωνσταντινίδη, ο οποίος αναφέρθηκε αρχικά στην κατανόηση από την πλευρά του Διαζώματος του καταλυτικού ρόλου της ψηφιακής τεχνολογίας στην ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος και στο σχεδιασμό με έξυπνο και στρατηγικό τρόπο της ψηφιακής διάστασης του εγχειρήματος των «Πολιτιστικών διαδρομών».
Ο κ. Κωνσταντινίδης αναφέρθηκε στην ψηφιακή εμπειρία που πρέπει να έχει ένας ταξιδιώτης (πιθανός τουρίστας) στηρίζοντας την παρουσίασή του σε τρία σημεία, τα οποία ολοκληρώνονται σε ένα πλήρη κύκλο. Πριν την επίσκεψη (pre-visit) όπου εμπνέεται, σχεδιάζει την επίσκεψή και το ημερήσιο πρόγραμμά του, κατά τη διάρκεια (in situ), όπου βιώνει, εμβαθύνει, «γεύεται» την επί τόπου επίσκεψη και μετά την επίσκεψη (post visit), όπου παίρνει μαζί του την εμπειρία και τη μοιράζεται περαιτέρω.
Αναλύοντας τα παραπάνω τρία στάδια, ο κ. Κωνσταντινίδης ανέφερε την καταλυτική σημασία των έξυπνων συσκευών του ταξιδιώτη, κινητά τηλέφωνα, tablet, υπολογιστές, και πώς αυτές, λόγω της πτώσης του κόστους τους, τον συνοδεύουν παντού, αλλάζοντας-βελτιώνοντας την εμπειρία του. Γίνεται αναφορά στις μηχανές αναζήτησης πληροφοριών, στις πλατφόρμες ενημέρωσης των ταξιδιωτών όπως YouTube, GoogleWorldWonders, Wikipedia, Tripadvisor, Aribnb, Booking, κλπ. Ο ταξιδιώτης συλλέγει πληροφορίες, εμπλουτίζει τις γνώσεις του και την ταξιδιωτική του εμπειρία και στο τέλος επιστρέφοντας, μοιράζεται αυτές τις εμπειρίες με συγγενείς και φίλους μέσω των συσκευών που διαθέτουν, χρησιμοποιώντας τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης (social media). Για τους παραπάνω λόγους η ψηφιακή τεχνολογία πρέπει να συνοδεύει όλο τον κύκλο της ψηφιακής πολιτιστικής πληροφορίας από την ψηφιακή τεκμηρίωση, συντήρηση και στοχευμένη διαδικτυακή παρουσίαση μέχρι τις εφαρμογές κράτησης εισιτηρίων, αγοράς αναμνηστικών και τέλος βέβαια την ψηφιακή ερμηνεία και εκπαίδευση, την ψηφιακή αναπαράσταση, τα διαδραστικά εκθέματα και τους ψηφιακούς ξεναγούς in situ.
Ο αντιπρόεδρος της Costa Navarino κ. Κατσικερός αφού συνεχάρη το Διάζωμα για την πολύ ενδιαφέρουσα συνάντηση, μίλησε για το ρόλο και την προσφορά των εμπνευσμένων ανθρώπων να οραματίζονται τα καλά που θα μπορούσαν να υπάρχουν στον κόσμο.
Ο κ. Κατσικερός θέλησε στην τοποθέτησή του να τονίσει και τη σύνδεση του πολιτισμού με τον τουρισμό. Ο πολιτισμός είναι απαραίτητος πόρος για τον τουρισμό και είναι επιχειρηματική επιλογή πλέον του επιχειρηματία που ασχολείται με τον τουρισμό ν’ αξιοποιεί τον πολιτισμό και να τον προστατεύει.
Και ο πολιτισμός δεν πρέπει να μένει κρυφός. Πρέπει να εκδηλώνεται και ν’ αναδεικνύεται.
Ακολούθως, ο κ. Μπένος έδωσε το λόγο στην καθηγήτρια του Βαρβακείου Πρότυπου Πειραματικού Γυμνασίου και μέλος του Διαζώματος κα Μαίρη Μπελογιάννη.
Η κα Μαίρη Μπελογιάννη παρουσίασε τις δράσεις που «έδεσαν» το Βαρβάκειο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο, ένα δημόσιο σχολείο με ιστορία 154 χρόνων, με το «Διάζωμα».
Το 2010 το Βαρβάκειο ΠΠ Γυμνάσιο υιοθέτησε το Αρχαίο Θέατρο των Δελφών, μ’ ένα συμβολικό ποσό στον κουμπαρά του. Ήταν το πρώτο σχολείο που ξεκίνησε την υιοθεσία των αρχαίων θεάτρων. Στη συνέχεια παρουσίασε στους Δελφούς, στο Διονυσιακό Θέατρο, στο Αρχαίο Θέατρο του Θορικού, μουσικοθεατρικά δρώμενα και θεατρικές αναγνώσεις ποιημάτων της νεοελληνικής και της παγκόσμιας λογοτεχνίας με θέμα την «Ελένη» του Ευριπίδη, την τραγωδία που διδάσκονται οι μαθητές της Γ’ Γυμνασίου.
Μία μαθήτρια του σχολείου δημιούργησε ένα blog, για ν’ αναρτώνται οι δράσεις που υλοποιούνται κάθε χρόνο στο σχολείο. Έχουν γίνει παρουσιάσεις με λογισμικό power point για 103 από τα 125 θέατρα από μαθητές της Β’ και της Γ’ Γυμνασίου. Αυτές οι παρουσιάσεις έχουν ήδη αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του «Διαζώματος», στην ενότητα «Εκπαιδευτικά». Έως τον Σεπτέμβριο θα αναρτηθούν οι παρουσιάσεις όλων των χώρων θέασης και ακρόασης.
Στα σχέδια των μαθητών για την επόμενη σχολική χρονιά περιλαμβάνεται η δημιουργία λημμάτων για τη Wikipedia, για κάθε αρχαίο θέατρο και μάλιστα η πρόκληση – στόχος είναι τα λήμματα αυτά να χαρακτηρισθούν από τη Wikipedia ως αξιόλογα λήμματα με κριτήρια όπως είναι η μορφή, ο λόγος, η πληρότητα, η ακρίβεια και η ουδετερότητα.
Για τα επόμενα δυο χρόνια, ο στόχος είναι οι παρουσιάσεις με το λογισμικό power point να αποδοθούν στ’ Αγγλικά, στα Γαλλικά και στα Γερμανικά, ώστε οι μαθητές να επικοινωνήσουν αυτό το υλικό και σε μαθητές εκτός Ελλάδας.
Η κα Μπελογιάννη έκλεισε την ομιλία της ευχόμενη οι μαθητές της να αισθανθούν την ίδια συγκίνηση και περηφάνια με εκείνη, όταν μετά από καιρό ή κι από χρόνια, αναζητώντας κάποια πληροφορία στην ιστοσελίδα του «Διαζώματος», βρεθούν μπροστά στις εργασίες τους.
Ακολούθως, ο κ. Μπένος έδωσε το λόγο στη διευθύντρια εταιρικής επικοινωνίας της εταιρείας Α.Ε. Τσιμέντων ΤΙΤΑΝ κα Λυδία Γιαννακοπούλου. Στην αρχή της ομιλίας της η κυρία Γιαννακοπούλου μίλησε για την κοινή κουλτούρα που έχει η εταιρεία με το Διάζωμα που αφορά στον εθελοντισμό, στην προώθηση των συνεργειών με όλους τους φορείς και συμ-μετόχους και φυσικά στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας μας.
Κατόπιν η κυρία Γιαννακοπούλου αναφέρθηκε σε ένα πρόγραμμα που προωθείται -και με την στήριξη της εταιρείας για την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων της Ελευσίνας.
Το 2010 με πρωτοβουλία του Τιτάνα έγινε διαβούλευση εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Ελευσίνας, της διοίκησης της εταιρείας και άλλων φορέων, στην οποία ο Τιτάνας δεσμεύτηκε ότι θα υποστηρίξει και θα συμβάλλει στη μελλοντική ανάπλαση της περιοχής και ειδικότερα στην ανάπλαση των παλαιών λατομείων.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Τιτάνας έχει ήδη συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση με την υποστήριξη της εκπόνησης μιας πολύ μεγάλης μελέτης, η οποία ανατέθηκε από το Δήμο Ελευσίνας σε εξειδικευμένη ομάδα μελετητών και η οποία προβλέπει ανάμεσα σε άλλα, την ανάπλαση και αποκατάσταση του χώρου των παλαιών λατομείων Ελευσίνας και τη σύνδεσή τους με τον αρχαιολογικό χώρο.
Ολοκληρώνοντας την εισήγησή της η κυρία Γιαννακοπούλου υπογράμμισε την υποστήριξη του Τιτάνα στο εν λόγω πρόγραμμα και στην επιθυμία συνεργασίας με το Δήμο Ελευσίνας και με τους τοπικούς φορείς για την ανάπλαση, όχι μόνο των εγκαταστάσεων και των δικών του χώρων, αλλά και των παλαιών λατομείων που δεν ανήκουν αποκλειστικά στον Τιτάνα. Αυτό το έργο είναι ένα πολύ μεγάλο στοίχημα, για το οποίο απαιτούνται συνέργειες με όλους τους φορείς και με τις άλλες εταιρείες, οι οποίες δραστηριοποιούνται στην περιοχή.
Σε αυτό το σημείο ο κ. Μπένος τόνισε πως το ΔΙΑΖΩΜΑ θα υπερασπιστεί και θα δουλέψει επίμονα και σε βάθος χρόνου για τη δημιουργία του αρχαιολογικού πάρκου της Ελευσίνας, ενός έργου που η πολιτεία το οφείλει στην περιοχή.
Στη συνέχεια ο κ. Μπένος έδωσε το λόγο στον οικονομολόγο και εκπρόσωπο της τοπικής αυτοδιοίκησης κ. Γιάννη Παπανικολάου
Σύμφωνα με τον κ. Παπανικολάου ο πολιτισμός είναι και αυτοσκοπός αλλά και μέσο. Ο πρακτικότερος και ουσιαστικότερος τρόπος κοινωνικοποίησης είναι να κατανοήσει ο πολίτης ότι ο πολιτισμός επηρεάζει τις προοπτικές ανάπτυξης και δημιουργεί αποτελέσματα στην πραγματική οικονομία.
Από την άλλη, η συνέργεια συμβαδίζει με την έννοια «δίκτυο». Ένα δίκτυο χορηγών, το οποίο σε συνδυασμό με το γεωγραφικό δίκτυο που καλύπτει την πανελλαδική δραστηριότητα του «Διαζώματος», θα μπορούσε να αποτελέσει τη ραχοκοκαλιά του αναπτυξιακού μοντέλου για ολόκληρη την Ελλάδα.
Ο κ. Παπανικολάου υποστήριξε ότι θα μπορούσε να διευρυνθεί η έννοια της χορηγίας, η οποία να συμπεριλαμβάνει πέραν της χρηματικής και τη χορηγία σε είδος. Ο κ. Παπανικολάου πρότεινε, το Διάζωμα να κινητοποιήσει το ανθρώπινο δυναμικό του για την δημιουργία ενός προγράμματος, όπου θα μπορούσαν κάποια στελέχη των χορηγών και των εταιρικών του μελών να διαθέσουν μια ημέρα ή δύο για να γίνει ένα είδος brainstorming στην Ερέτρια. Μέσα από αυτο το πρόγραμμα είναι δυνατόν να ανιχνευθούν τρόποι συνύπαρξης της πολιτιστικής τους δράσης με την ευρύτερη ανάπτυξη της περιοχής.
Στη συνέχεια ο κ. Παπανικολάου πρότεινε να γίνει η Ερέτρια ένας πιλοτικός Δήμος, αφού διαθέτει κάποια πολύ συγκεκριμένα πλεονεκτήματα: έχει τη φυσική ομορφιά, μια αξιόλογη δημοτική περιουσία, μια πλούσια τουριστική υποδομή. ‘Εχει τη μόνιμη παρουσία της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής, έχει τη «Μέδουσα» που εκφράζει την κοινωνία των πολιτών. Θα μπορούσε να αξιοποιηθεί το εύφορό της έδαφος, οι υδάτινοι πόροι της και κυρίως το αρχαίο θέατρο που μπορεί να αποτελέσει έναν ουσιαστικό μοχλό ανάπτυξης της περιοχής.
Κατόπιν ο κ. Μπένος έδωσε το λόγο στο δήμαρχο της Ερέτριας κ. Βασίλη Βελέντζα, ο οποίος ευχήθηκε να συνεχιστεί αυτή η σχέση που έχει ξεκινήσει εδώ και περίπου 2,5 χρόνια και να ολοκληρωθεί με ένα λειτουργικό αρχαίο θέατρο και την Ερέτρια σαν τόπο ανάπτυξης.
Ακολούθως ο κ. Μπένος έδωσε το λόγο στους καθηγητές κ.κ. Βασίλη Λαμπρινουδάκη και Πέτρο Θέμελη.
Στη δευτερολογία του ο κ. Λαμπρινουδάκης τόνισε πως η συνάντηση της Ερέτριας δεν ήταν απλώς μια ιστορική συνάντηση, μια συνάντηση πυλώνων πολιτισμού, ήταν μια σύνθεση πυλώνων πολιτισμού. Παράλληλα, διατυπώθηκε με τον πιο σαφή τρόπο η σύγχρονη θεωρία διαχείρισης των μνημείων, την οποία και το Διάζωμα και τα εταιρικά του μέλη επιθυμουν να εφαρμόσουν.
Με τη σειρά του ο κ. Θέμελης τόνισε ότι χάρις στο Διάζωμα κάθησαν στο ίδιο τραπέζι επιχειρηματίες, καλλιτέχνες, τεχνοκράτες και αρχαιολόγοι και πραγματοποιήθηκε με επιτυχία μια συνάντηση, μια δεξαμενή ιδεών.
Κλείνοντας τις εργασίες της πρώτης συνάντησης του Διαζώματος με τα εταιρικά του μέλη η κα Κασσιανή Μπένου θελησε να τονίσει πως το «Διάζωμα» είναι: «ένα όνειρο χωρίς όρια. Βάλτε του δύσκολα και όλοι μαζί θα τα υλοποιήσετε».
