Πρόοδος Εργασιών

Γεωφυσικές Έρευνες
Απαλλοτριώσεις
Ανασκαφές
Μελέτες Αποκατάστασης
Εργασίες Αποκατάστασης

Γρήγορη μετάβαση

Ρωμαϊκό στάδιο Πατρών

Περιγραφή
Πολυμέσα
Επιστημονικό δελτίο
Χρηματοδοτήσεις
Τα νέα του θεάτρου

Το Ρωμαϊκό στάδιο Πατρών περικλείεται από τις οδούς Καραϊσκάκη, Παντανάσσης, Αγ. Γεωργίου και Ερισσού. Το μνημείο δεν έχει αποκαλυφθεί πλήρως και αναμένεται η σταδιακή απαλλοτρίωση του χώρου για να ολοκληρωθεί η συστηματική ανασκαφική ερευνά.
Κατασκευάστηκε τον 1ο αιώνα μ.Χ. κατά την εποχή του αυτοκράτορα Δομιτιανού, για τον εορτασμό της επετείου των 100 χρόνων από την ίδρυση της ρωμαϊκής αποικίας το 14 μ.Χ., δηλαδή περί το 86 μ.Χ. Μέσα σε κάποια από τα υπόγεια δωμάτια βρέθηκαν κεραμοσκεπείς χριστιανικοί τάφοι, αλλά δυστυχώς ακτέριστοι, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή προς το παρόν η χρονολόγηση της εγκατάλειψης του μνημείου.

Το στάδιο έχει επίμηκες σχήμα και διαθέτει δυο πέταλα ή σφενδόνες. Οι διαστάσεις του υπολογίζονται σε 200 μ. μήκος και 90 μ. πλάτος. Μέχρι στιγμής έχει βρεθεί η μία από τις εισόδους στο βόρειο πέταλο και μια άλλη μνημειώδης στη δυτική μακρά πλευρά. Στην ανατολική μακρά πλευρά σώζονται τουλάχιστον δυο διαζώματα και κάτω από αυτά οι υπόγειοι διάδρομοι για την εξυπηρέτηση των αθλουμένων και των δρωμένων. Οι τοίχοι που είναι κτισμένοι κατά το opus reticulatum, φέρουν σε πολλά τμήματά τους διαμπερείς ρηγματώσεις που προέρχονται από σεισμούς.

Ο κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος του σταδίου στην καρδιά της σύγχρονης πόλης συμπεριλαμβάνει το ρωμαϊκό ωδείο που χρονολογείται στον 2ο μ.Χ. αιώνα, καθώς και τα σωζόμενα αρχαία αναλήμματα στην περιοχή Γεντί Αγά, ενώ το σύνολο ανήκει με απόφαση του ΥΠ.ΠΟ.Τ. στο ιστορικό κέντρο της Πάτρας και η χρήση του περιβάλλοντος χώρου υπόκειται σε περιορισμούς που ορίσθηκαν το 2008 από τη Διεύθυνση Πολεοδομίας.

Ασλαματζίδου Ζωή

Αρχαιολόγος
Προϊσταμένη ΣΤ΄ ΕΠΚΑ

Πρόταση διαδρομής για τη σύνδεση μνημείων Πολιτιστικού ενδιαφέροντος

Δημοσιεύτηκε 21 Νοεμβρίου, 2015
Η αξία και η μαγεία των συνεργειών
Το Διάζωμα, η ομάδα Clio Muse και η Ολυμπία Οδός επιστρατεύουν όλες τις δυνάμεις και τους εθελοντές τους για να βοηθήσουν την Πολιτεία να εκπληρώσει ένα σχέδιο οραματικό, την Ολυμπία Πολιτιστική Διαδρομή και το Αρχαιολογικό Πάρκο της Πάτρας.

Το βίντεο παρουσιάστηκε στην εκδήλωση που πραγματοποίησε η Πολυφωνική Χορωδία Πάτρας, με θέμα «Διαδρομές προόδου στον πολιτισμό» , στο πλαίσιο του Forum Ανάπτυξης 2015.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2015 (20:00-22:00) στην ΑΙΘΟΥΣΑ Ι του Συνεδριακού χώρου του Ξενοδοχείου «Αστήρ» στην Πάτρα.
Eπιμέλεια - Mοντάζ:
Ευδόκιμος Φρέγκογλου

Ονομασία Μνημείου

Ρωμαϊκό στάδιο της Πάτρας

Κατηγορία

Στάδιο

Σύντομη περιγραφή

Το στάδιο κατασκευάστηκε τον 1ο αιώνα μ.Χ. κατά την εποχή του αυτοκράτορα Δομιτιανού. Δεν έχει αποκαλυφθεί πλήρως. Έχει επίμηκες σχήμα και διαθέτει δυο πέταλα ή σφενδόνες.  Οι διαστάσεις του υπολογίζονται σε 200 μ. μήκος και 90 μ. πλάτος.

Εικόνες - Σχέδια

Το μνημείο δεν έχει αποκαλυφθεί πλήρως και αναμένεται η σταδιακή απαλλοτρίωση του χώρου για να ολοκληρωθεί η συστηματική ανασκαφική ερευνά. Υφίσταται φωτογραφική και σχεδιαστική τεκμηρίωση για τις προ του 2002 περιμετρικά του στίβου σωστικές ανασκαφικές δραστηριότητες, ενώ από τα τέλη του ίδιου έτους όταν ξεκίνησε η συστηματική ανασκαφική έρευνα εκπονήθηκε κάτοψη και όψη της ανατολικής μακράς πλευράς του σταδίου.

Τεκμηρίωση - Βιβλιογραφία
  1. Μαστροκώστας, Ευθ. 1961-62. «Αρχαιότητες Αχαΐας-Πάτραι», ΑΔ 17, σ. 128
  2. Παπαποστόλου, Ι.Α. 1972. «Αρχαιότητες και Μνημεία Αχαΐας – Ανασκαφαί», Ηφαίστου 43, ΑΔ 28, σ. 213
  3.  Παπαποστόλου, Ι.Α. 1973-74. «Ανασκαφικαί Εργασίαι – Πάτραι», Πατρέως και Καραϊσκάκη 140-144, ΑΔ 29, σ. 351
  4.  Δεκουλάκου, Ιφιγ. 1975. «Αρχαιότητες και Μνημεία Αχαΐας-Ανασκαφικές Εργασίες-Πάτρα», Αλ. Υψηλάντου 163, ΑΔ 30, σ. 106
  5.  Παπαποστόλου, Ι.Α. 1976. «Αρχαιότητες και Μνημεία Αχαΐας – Ανασκαφικές Εργασίες – Πάτρα», Αλ. Υψηλάντου 113, ΑΔ 31, σ. 91
  6.  Παπαποστόλου, Ι.Α. 1977. «Αρχαιότητες και Μνημεία Αχαΐας-Ανασκαφές-Πάτρα», Ηφαίστου 31, ΑΔ 32, σ. 89
  7.  Παπαποστόλου, Ι.Α. 1980. «Αρχαιότητες και Μνημεία Αχαΐας-Ανασκαφές-Πάτρα», Γεροκωστοπούλου 45-47, ΑΔ 35, σ. 185
  8.  Παπαποστόλου, Ι.Α. 1980. «Αρχαιότητες και Μνημεία Αχαΐας-Ανασκαφές-Πάτρα», Πατρέως 87-89, ΑΔ 35, σ. 185
  9.  ΣΤ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, 1983. «Ανασκαφικές Εργασίες-Πάτρα», Αγ. Γεωργίου 88 και Ηφαίστου 51-53, ΑΔ 38, σ. 117, Γεροκωστοπούλου 46 και Αλ. Υψηλάντου, ΑΔ 38, σ. 119
  10.  Κωτσάκη Μ. 1983. «Ανασκαφικές Εργασίες-Πάτρα», Αλ. Υψηλάντου 188 και Παντανάσσης, ΑΔ 38, σ. 119, Αλ. Υψηλάντου 182, ΑΔ 38, σ. 119
  11.  Κωτσάκη Μ. 1987. «Ανασκαφικές Εργασίες-Πάτρα», Ηφαίστου 53-55, ΑΔ 42, σ. 139
  12.  Κωτσάκη Μ. 1989. «Ανασκαφικές Εργασίες-Πάτρα», Καραϊσκάκη 196, ΑΔ 44, σ. 127
  13.  Papapostolou I. 1989. Monuments des Combats de Gladiateurs à Patras, BCH 113, p. 353-401
  14.  Σταυροπούλου-Γάτση Μ. 1990. «Ανασκαφικές Εργασίες-Πάτρα», οδ. Γεροκωστοπούλου, ΑΔ 45, σ. 128
  15.  Παπαποστόλου, Ι.Α. 1991. Θέματα τοπογραφίας και πολεοδομίας των Πατρών κατά τη Ρωμαιοκρατία, ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 13, σ. 311
  16. Γκαδόλου Α. 1994, «Ανασκαφικές Εργασίες-Πάτρα», Αλ. Υψηλάντου 213, ΑΔ 49, σ. 220
  17.  Τρανταφύλλου Κ.Ν. 1995. Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Γ΄έκδοσις, τ. Β΄
  18.  Πετρόπουλος Μ. 2003. «Ανασκαφικές Εργασίες-Πάτρα», Ρωμαϊκό αμφιθέατρο-Στάδιο, ΑΔ τόμος υπό έκδοση
  19. Πετρόπουλος Μ. 2004. Τα Στάδια στην Αρχαία Ελλάδα και οι σύγχρονες αναβιώσεις των αρχαίων αγώνων. Το Ρωμαϊκό Στάδιο της Πάτρας., CORPUS Νο 6, σ. 104-109

 

Θέση

Περικλείεται από τις οδούς Καραϊσκάκη, Παντανάσσης, Αγ. Γεωργίου και Ερισσού, στην Πάτρα.

Χρονολόγηση

Κατασκευάστηκε τον 1ο αιώνα μ.Χ. κατά την εποχή του αυτοκράτορα Δομιτιανού, για τον εορτασμό της επετείου των 100 χρόνων από την ίδρυση της ρωμαϊκής αποικίας το 14 μ.Χ., δηλαδή περί το 86 μ.Χ. Μέσα σε κάποια από τα υπόγεια δωμάτια βρέθηκαν κεραμοσκεπείς χριστιανικοί τάφοι, αλλά δυστυχώς ακτέριστοι, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή προς το παρόν η χρονολόγηση της εγκατάλειψης του μνημείου.

Γενκή περιγραφή Μνημείου

Το στάδιο έχει επίμηκες σχήμα και διαθέτει δυο πέταλα ή σφενδόνες.  Οι διαστάσεις του υπολογίζονται σε 200 μ. μήκος και 90 μ. πλάτος. Μέχρι στιγμής έχει βρεθεί η μια από τις εισόδους στο βόρειο πέταλο και μια άλλη μνημειώδης στη δυτική μακρά πλευρά. Στην ανατολική μακρά πλευρά σώζονται τουλάχιστον  δυο διαζώματα και κάτω από αυτά οι υπόγειοι διάδρομοι για την εξυπηρέτηση των αθλουμένων και των δρωμένων.

Υπάρχουσα κατάσταση

Οι τοίχοι που είναι κτισμένοι κατά το opus reticulatum, φέρουν σε πολλά τμήματά τους διαμπερείς  ρηγματώσεις που προέρχονται από σεισμούς. Επίσης κανένας από τους θόλους που κάλυπταν τους περιφερειακούς διαδρόμους, cryptoportici, δε σώζεται ολόκληρος, τουλάχιστον στο τμήμα του κτηρίου που  έχει έλθει στο φως.

Έρευνες - Επεμβάσεις

Καμία αναστηλωτική εργασία δεν έχει πραγματοποιηθεί έως σήμερα. Κάποια τμήματα του μνημείου έχουν διατηρηθεί σε κατάχωση, ενώ τα αλλά  που παραμένουν ορατά καθαρίζονται σε τακτά διαστήματα από τη βλάστηση.

Επιτρεπόμενες χρήσεις

Το μνημείο δεν είναι επισκέψιμο, είναι όμως ορατό από την περίφραξη του.

Πρόσθετες πληροφορίες

Ο κηρυγμένος  αρχαιολογικός  χώρος  του σταδίου στην καρδιά της σύγχρονης πόλης συμπεριλαμβάνει το ρωμαϊκό ωδείο  που χρονολογείται στον 2ο μ.Χ. αιώνα, καθώς και τα σωζόμενα αρχαία αναλήμματα στην περιοχή Γεντί Αγά, ενώ το σύνολο ανήκει με απόφαση του ΥΠ.ΠΟ.Τ. στο ιστορικό κέντρο της Πάτρας και η χρήση του περιβάλλοντος  χώρου υπόκειται σε περιορισμούς που ορίσθηκαν το 2008 από τη Διεύθυνση Πολεοδομίας.

Πνευματικά δικαιώματα

ΥΠ.ΠΟ.Τ. / ΣΤ΄ ΕΠΚΑ

Δικαιοδοσία

ΥΠ.ΠΟ.Τ. / ΣΤ΄ ΕΠΚΑ

Γεωγραφικό Πλάτος

38.243889°

Γεωγραφικό Μήκος

21.737292°