Πρόοδος Εργασιών

Γεωφυσικές Έρευνες
Απαλλοτριώσεις
Ανασκαφές
Μελέτες Αποκατάστασης
Εργασίες Αποκατάστασης

Γρήγορη μετάβαση

Βαθμίδες στην αγορά της Καμίρου

Περιγραφή
Πολυμέσα
Επιστημονικό δελτίο
Χρηματοδοτήσεις
Τα νέα του θεάτρου

Ο χαρακτηρισμός “θέατρο” είναι καθαρά συμβατικός, καθώς πρόκειται για χώρο με βαθμίδες ενταγμένο σε υπαίθριο ιερό της αγοράς της Καμίρου.

Από τις βαθμίδες οι πιστοί μπορούσαν να παρακολουθήσουν τις τελετές και τις θυσίες που τελούνταν σε βωμό-εσχάρα εμπρός από αυτές. Σύμφωνα με άλλη άποψη στον χώρο, αν και ήταν ιερός, συνεδρίαζαν τα τοπικά συμβούλια και οι αρχές της πόλης. Με τη λειτουργία αυτή συνάδει η αναγραφή καταλόγου με τα ονόματα των δαμιουργών, των επώνυμων δηλαδή αρχόντων της Καμίρου, οι οποίοι ήταν ταυτόχρονα ιερείς της Εστίας και του Διός Τελείου. Η αναγραφή χρονολογείται στο β΄ μισό του 1ου αι. π.Χ. και βρίσκεται στις πλάγιες πλευρές της κιονοστοιχίας της κρήνης.

Το ιερό αποτελείται από δύο πλατείες, μία μικρότερη στα νότια με ορθογώνιο βωμό ή βάση αφιερώματος στο κέντρο της και μία δεύτερη μεγαλύτερη στα βόρεια. Στην ανατολική πλευρά της δεύτερης πλατείας εκτείνονται οι τρεις βαθμίδες που σχηματίζουν ένα ανοιχτό Π. Πολύ κοντά τους σώζεται βωμός ή εσχάρα από όρθια τοποθετημένες πλάκες. Τις δύο πλατείες διαχωρίζει ελεύθερη κιονοστοιχία. Αυτή είναι κατάλοιπο παλαιότερης, υστεροκλασικής κρήνης, η οποία καταργήθηκε, όταν κατά τους πρώιμους ελληνιστικούς χρόνους διαμορφώθηκε το ιερό.

Η λειτουργία του ιερού συνεχίστηκε έως και τους ρωμαϊκούς χρόνους. Σε κάποια μεταγενέστερη φάση, μέσα στους ελληνιστικούς χρόνους, η αρχικά ανοιχτή πρόσοψη της πλατείας με τις βαθμίδες έκλεισε με τοίχο διακοσμημένο με ημικίονες και τρείς θύρες εισόδου στο κέντρο του. Στους ρωμαϊκούς χρόνους στο κέντρο της ίδιας πλατείας διαμορφώθηκε πλακόστρωτη οδός κατά μήκος της οποίας βρέθηκαν κατά την ιταλική ανασκαφή βάσεις αφιερωμάτων.

Το ιερό, όπως και ο υπόλοιπος αρχαιολογικός χώρος της Καμίρου, ερευνήθηκαν και αναστηλώθηκαν κατά τη διάρκεια της Ιταλοκρατίας από το Ιταλικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Ρόδου το διάστημα 1928-1944.

Ονομασία Μνημείου

«Θέατρο» στο «ιερό της πλατείας της κρήνης» στην αγορά της Καμίρου.

Κατηγορία

Ιερό

Σύντομη περιγραφή

Ο χαρακτηρισμός “θέατρο” είναι καθαρά συμβατικός, καθώς πρόκειται για χώρο με βαθμίδες ενταγμένο σε υπαίθριο ιερό. Από τις βαθμίδες οι πιστοί μπορούσαν να παρακολουθήσουν τις τελετές και θυσίες που τελούνταν σε βωμό-εσχάρα εμπρός από αυτές. Σύμφωνα με άλλη άποψη στον χώρο, αν και ήταν ιερός, συνεδρίαζαν τα τοπικά συμβούλια και οι αρχές της πόλης.

Εικόνες - Σχέδια

Υφίσταται τεκμηρίωση σε αρχεία της ΚΒ΄ ΕΠΚΑ και στην Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή.

Τεκμηρίωση - Βιβλιογραφία
  1. G. Jacopi, Esplorazione archeologica di Camiro II, Clara Rhodos VI-VII, 1932, 223 κ.ε.
  2. Γρ. Κωνσταντινόπουλος, Φιλέρημος, Ιαλυσός – Κάμιρος, Οδηγός Εκδόσεων Απόλλων, σελ. 40-63.
  3. Γρ. Κωνσταντινόπουλος, Αρχαία Ρόδος, Αθήνα 1986, 168-178.
  4. H. Lauter, Struktur statt Typus. Zu einem hellenistischen Architekturmotiv, AA 1982, 703-724.
  5. L. M. Caliὸ, Lo ΙΕΡΟΘΥΤΕΙΟΝ e la funzione della stoa di Camiro, Parola del Passato LIX, 2004, σελ. 451-452.
  6. A. Di Vita, La topografia della città, στο Livadiotti –Rocco, ό.π. , σελ. 66-70.

D. Heilmeyer, ΘΕΟΙΣ ΠΑΣΙ – Pergamon und Rom, στο «Ρόδος 2400 χρόνια. Η πόλη της Ρόδου από την ίδρυσή της μέχρι την κατάληψη από τους Τούρκους (1523). Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο, Ρόδος, 24-29 Οκτωβρίου 1993, Τόμος Β΄, Αθήνα 2000, σελ. 83-88.

Θέση

Αρχαία Κάμιρος, δήμος Ρόδου, νομός Δωδεκανήσου.

Χρονολόγηση

Ελληνιστική / ρωμαϊκή περίοδος.

Γενική περιγραφή Μνημείου

Οι βαθμίδες, που συμβατικά αποκαλούμε θέατρο, εντάσσονται σε υπαίθριο ιερό της αγοράς της Καμίρου, αποτελούμενο από δύο πλατείες, μία μικρότερη στα νότια με ορθογώνιο βωμό ή βάση αφιερώματος στο κέντρο της και μία δεύτερη μεγαλύτερη στα βόρεια. Στην ανατολική πλευρά της δεύτερης πλατείας εκτείνονται οι τρεις βαθμίδες που σχηματίζουν ένα ανοιχτό Π. Πολύ κοντά τους σώζεται βωμός ή εσχάρα από όρθια τοποθετημένες πλάκες. Τις δύο πλατείες διαχωρίζει ελεύθερη κιονοστοιχία με δωρικούς ημιπεσσοκίονες και παραστάδες στα άκρα της· είναι κατάλοιπο παλαιότερης, υστεροκλασικής κρήνης, η οποία καταργήθηκε, όταν κατά τους πρώιμους ελληνιστικούς χρόνους διαμορφώθηκε το ιερό. Η κιονοστοιχία διατηρήθηκε για να χωρίσει τις δύο πλατείες.  Σύμφωνα με τονD. Heilmeyer η μικρότερη πλατεία, πίσω από την πεσσοστοιχία, ήταν ο σημαντικότερος χώρος του ιερού. Οι πιστοί, καθισμένοι στις βαθμίδες της δεύτερης πλατείας, μπορούσαν να διακρίνουν ανάμεσα στους ημικίονες τα τελετουργικά δρώμενα που τελούνταν πίσω από την διαχωριστική κιονοστοιχία, αλλά και στον βωμό εμπρός από αυτές. Ο ίδιος μελετητής πιστεύει ότι το ιερό ήταν αφιερωμένο σε όλους τους ελληνικούς θεούς, όπως δείχνει η αρχιτεκτονική του και κυρίως η φράση θεοῖς πᾶσι στις βάσεις των πολυάριθμων αναθημάτων.

Πιο πρόσφατα, από τον Ιταλό μελετητή της Καμίρου L. Caliὸ έχει διατυπωθεί η άποψη ότι στον χώρο, αν και ήταν ιερός, συνεδρίαζαν οι τοπικές αρχές της πόλης. Με τη λειτουργία αυτή συνάδει η αναγραφή  καταλόγου με τα ονόματα των δαμιουργών, των επώνυμων δηλαδή αρχόντων της Καμίρου, οι οποίοι ήταν ταυτόχρονα ιερείς της Εστίας και του Διός Τελείου. Η αναγραφή χρονολογείται στο β΄ μισό του 1ου αι. π.Χ. και βρίσκεται στις πλάγιες πλευρές της κιονοστοιχίας της κρήνης.

Η λειτουργία του ιερού συνεχίστηκε έως και τους ρωμαϊκούς χρόνους. Σε κάποια μεταγενέστερη φάση, μέσα στους ελληνιστικούς χρόνους, η αρχικά ανοιχτή πρόσοψη της πλατείας με τις βαθμίδες έκλεισε με τοίχο διακοσμημένο με ημικίονες και τρείς θύρες εισόδου στο κέντρο του. Στους ρωμαϊκούς χρόνους στο κέντρο της ίδιας πλατείας διαμορφώθηκε πλακόστρωτη οδός κατά μήκος της οποίας βρέθηκαν κατά την ιταλική ανασκαφή βάσεις αφιερωμάτων. Η οδός δεν είναι σήμερα ορατή, καθώς επιχώθηκε στα πλαίσια της ιταλικής διαμόρφωσης. Τότε πρέπει να τοποθετήθηκαν στο εσωτερικό της πλατείας και επάνω στις βαθμίδες οι ενεπίγραφες βάσεις αφιερωμάτων που υπάρχουν στο χώρο.

Υπάρχουσα κατάσταση

Η κατάσταση διατήρησης είναι σχετικά καλή.

Έρευνες - Επεμβάσεις

Το ιερό, όπως και ο υπόλοιπος αρχαιολογικός χώρος της Καμίρου, ερευνήθηκαν και αναστηλώθηκαν κατά την διάρκεια της Ιταλοκρατίας από το Ιταλικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Ρόδου το διάστημα 1928-1944.

Επιτρεπόμενες χρήσεις

Βρίσκεται σε επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο.

Πρόσθετες πληροφορίες

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο κοινό στη νοτιότερη πλατεία του ιερού, για λόγους προστασίας των αρχαίων.

Πνευματικά δικαιώματα - Δικαιοδοσία

ΥΠΠΟ/ ΚΒ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

Γεωγραφικό Πλάτος

36.337059°

Γεωγραφικό Μήκος

27.921007°